We hopen dat iedereen nog kan volgen wat er de jongste dagen op politiek vlak allemaal gebeurt in Italië. Het is een beetje cru om te stellen dat de toekomst van Europa op het spel staat (of stond), maar de woelige bewegingen op de valutamarkten en de Europese dagen voorspelden weinig goeds voor de toekomst. De rust is nu, voor even toch, weergekeerd. Luigi Di Maio en Matteo Salvini (Lega), de leiders van respectievelijk de Vijfsterrenbeweging (M5S) en Lega hebben gisteren een nieuw overleg gestart en zijn het vandaag in Rome na een hele dag onderhandelen eens geworden over hun nieuwe regeringsploeg. De Fratelli d’Italia, de partij van Giorgia Meloni, die zichzelf had aangeboden om de meerderheid te versterken, komt niet aan boord van de nieuwe regering. Iedereen tevreden? Dat valt nog af te wachten.
De nieuwe coalitiegesprekken kwamen er na de oproep van Luigi Di Maio van de Vijfsterrenbeweging aan Matteo Salvini van de Lega. Hij stelde voor om de door president Sergio Mattarella gewraakte Paolo Savona niet op Financiën te zetten maar hem een andere post aan te bieden. Vanochtend begonnen nieuwe onderhandelingen tussen Salvini en Di Maio. Het duo had inmiddels ook het groene licht van de president gekregen om de onderhandelingen voort te zetten. Carlo Cottarelli, die na het afspringen van de vorige regeringsvorming door de president werd aangeduid om een noodregering van technocraten te vormen, werd in de wachtkamer gezet. Mattarella had naar verluidt ook geen deadline bepaald voor de nieuwe coalitiegesprekken.
Giuseppe Conte, de man zonder enige politieke ervaring die eerder was voorgedragen om de regering te leiden, maar de formatie opgaf na strubbelingen met president Sergio Mattarella, wordt de nieuwe premier. Paolo Savona, die was voorbestemd en door M5S en Lega was voorgedragen om minister van Economie en Financiën te worden, maar op het veto botste van Mattarella, wordt eveneens heropgevist maar wordt minister van Europese Zaken.
Matteo Salvini, de partijleider van Lega, wordt in principe minister van Binnenlandse Zaken, een post die hij, liever nog dan premier te worden, al lang ambieerde. Vanuit die functie kan hij voortaan het migratiebeleid van Italië sturen en het harde anti-immigranten-programma van zijn partij uitvoeren. Dat was één van de belangrijkste punten in het verkiezingsprogramma van het extreemrechtse Lega. Luigi Di Maio van de Vijfsterrenbeweging wordt vermoedelijk minister van Arbeid en Industrie en/of Energie. Enzo Moavero Milanesi krijgt Buitenlandse Zaken. Milanesi is een voormalige topman bij de Europese Commissie en was tussen 2011 en 2014 de Italiaanse minister voor Europese Zaken.
Giovanni Tria, een centrumrechtse en niet partijgebonden hoogleraar economie aan de universiteit van Rome, wordt genoemd als minister van Economische Zaken. Hij is behoorlijk kritisch wat het beleid van de Europese Unie betreft, maar heeft geen enkele intentie om uit de euro te stappen, zoals Paolo Savona in het verleden al wel eens had gesuggereerd. Precies die uitspraken waren voor president Mattarella de reden waarom hij Savona in geen geval op Economie en Financiën wilde.
Carlo Cottarelli, de man die door president Mattarella na de opgave van Giuseppe Conte was aangesteld om een regering te vormen, heeft zijn opdracht teruggegeven en is volledig uit beeld verdwenen. De president heeft Giuseppe Conte, die oorspronkelijk door M5S en Lega was voorgesteld als kandidaat-premier (en die ook al door Mattarella was aanvaard) vanavond uitgenodigd op het Quirinaal om zijn kabinet voor te stellen. Wellicht wordt Conte dan meteen benoemd tot premier. Zoals het er nu voorstaat legt de nieuwe ploeg morgen vrijdag omstreeks 16 uur de eed af en heeft Italië een nieuwe regering.
Een coalitie zoals nu in Italië tussen de Lega en de Vijfsterrenbeweging werd gevormd is in Europa onbestaande. In geen enkel groot Europees land zijn twee populistische partijen, met een totaal verschillend politiek-DNA, aan de macht. De Lega is extreemrechts, tegen immigratie en behoorlijk eurosceptisch. De M5S is een beweging die zich groot maakte via het internet en sociale media en die vooral reageert tegen het politieke establishment.
Het regeringscontract, zoals beide partijen het noemen, was al eerder opgesteld. De Italiaanse kiezer heeft tijdens de verkiezingen op 4 maart de kaarten bijzonder moeilijk gelegd, maar het is al een hele prestatie dat twee partijen zoals M5S en de Lega elkaar gevonden hebben om samen te besturen. Lange tijd zag het er zelfs naar uit dat elk gesprek onmogelijk was.
Ook ditmaal lijkt Italië dus weer een laboratorium te worden voor een volkomen nieuw politiek concept. In dat verband wordt onze komende lezing door Pepijn Corduwener over zijn boek Proeftuin Italië een zeer boeiende en verhelderende ervaring. Iedereen welkom, de toegang is gratis.
S.P.Q.R. - Romenieuws 
Geef een reactie