De introductie van deelfietsen is in Rome nooit echt gelukt. Sinds 2008 volgde het ene initiatief na het andere. Zodra een firma het opgaf, was er altijd wel weer een nieuwe kandidaat om een ander project te lanceren. Ze flopten bijna allemaal en de meesten gaven het na een paar jaar op of gingen failliet, al blijven nieuwe firma’s het proberen.
Heel wat steden hebben sinds enkele jaren ook de elektrische deelfietsen en elektrische deelsteps ontdekt. In Rome zijn er momenteel twee aanbieders, Lime en Bird. De bedrijven overleven, maar spectaculaire resultaten boeken ze niet. Zopas verscheen met het Amerikaanse Helbiz een nieuwe speler op de markt. Binnenkort start ook het Nederlandse Dott, een bedrijf uit Amsterdam, met een soortgelijk initiatief.
Helbiz schakelt het elektrisch deelvervoer in Rome nog een versnelling hoger. Het Amerikaanse bedrijf installeert momenteel duizend elektrische steps in de straten van Rome. Om de introductie in Rome bekend te maken voerde Helbiz zelfs een internationale reclamecampagne.
Het nieuwe e-stepsproject werd in Rome door het stadsbestuur en Helbiz voorgesteld aan de Trevifontein. Dat monument werd door Helbiz als campagnebeeld gebruikt, tot zelfs op Times Square in New York (foto hieronder).
De burgemeester van Rome, Virginia Raggi, wil zich meer richten op alternatieve mobiliteit en auto’s in de binnenstad zoveel mogelijk bannen. In dat kader past ook het plan van het stadsbestuur om nieuwe fietsroutes te creëren.
Die moeten de geïntegreerde mobiliteit met het openbaar vervoer bevorderen. Rome zou graag meer fietsen en steps gebruikt zien worden voor de kortere afstanden, en de bus, tram of metro voor langere verplaatsingen. Raggi ziet in de elektrische deelsteps ook een lokmiddel voor toeristen.
Helbiz organiseert en beheert het gebruik van de elektrische deelsteps helemaal zelf. Het systeem werkt als volgt. Wie een elektrische scooter wil lenen moet eerst de gratis mobiele app van Helbiz downloaden op zijn of haar smartphone of tablet.
Dat programma zoekt het dichtstbijzijnde e-step voor je op, waarna je het voertuig kan ontgrendelen door een QR-code op het stuur te scannen. Gebruikers moeten minimum 18 jaar oud zijn.
Het tarief bedraagt 1 euro als startgeld en vervolgens 15 cent per minuut voor de rit. Eenmaal klaar met de rit, kunnen gebruikers de scooter in ‘stille modus’ parkeren, ze hoeven het voertuig niet terug te brengen naar een ophaalpunt.
Het bedrijf biedt ook een abonnementsformule aan, Hellbiz Unlimited. Dat kost 29,99 euro per maand. Gebruikers kunnen dan een onbeperkt aantal dagelijkse ritten van 30 minuten maken, met minimaal 20 minuten tussen elke rit.
In het historische centrum van Rome zullen voor inwoners en toeristen de komende dagen alvast in totaal een duizendtal e-scooters beschikbaar zijn. Die worden verdeeld in de omgeving van het Vaticaan, de districten Parioli / Pinciano, Flaminio, Trieste, Nomentano / Università, San Lorenzo, San Giovanni, Rione Prati, Trionfale / Medaglie d’Oro, Portuense, Marco Polo, Garbatella / Ostiense, Tor Marancia / Montagnola, Ardeatino, San Paolo / Marconi en Prati della Vittoria.
In vele steden ontstond de voorbije jaren kritiek op het gebruik van deelfietsen. In grote steden zijn soms wel zes of zeven verschillende aanbieders actief. Die beconcurreren elkaar keihard tot er uiteindelijk maar een paar overblijven.
Er ontstaat vooral ergernis omdat de deelfietsen of steps zomaar kunnen worden achtergelaten in de straten. Dat mag, omdat de bedrijven de voertuigen ’s nachts met behulp van een gps-volgsysteem opsporen, de batterij opladen als het nodig is en ze daarna weer naar een afhaalpunt brengen. Vooral voetgangers klagen omdat de steps en fietsen vaak slordig worden neergegooid en voor hinder zorgen.
Rome ontsnapt daar niet aan. Voor de gebruikers komt daar nog eens de problematische toestand van de wegen bij. Hoewel sommigen er anders over denken is fietsen in Rome, met de vele kasseien en gaten in de wegen, het gebrek aan fietspaden en het drukke en soms levensgevaarlijke autoverkeer, niet altijd zo aangenaam als wordt voorgespiegeld.
In het historische centrum wordt weinig gefietst. Als je al fietsers ziet zijn het doorgaans buitenlanders: expats of toeristen. Vele Romeinen vinden fietsen zwaar, gevaarlijk, langzaam en onhandig.
Amper 1 procent van alle inwoners gebruikt (soms) een fiets. De heuvels van Rome dwingen fietsers ook tot meer fysieke inspanning, al is dat met de komst van elektrische fietsen wel grotendeels opgelost.
Het kunnen in ieder geval allemaal redenen zijn waarom deelfietsprojecten nooit echt hebben gewerkt in Rome, al kregen de deelvoertuigen ook vaak af te rekenen met vandalisme.
De fietsen werden beschadigd, gestolen of in de Tiber gedumpt. Soms werden fietsen ter plaatse aan de afhaalpunten in stukken gezaagd om ze vervolgens te verkopen als oud ijzer. Meer dan één deelfietsenaanbieder is eraan failliet gegaan.
Ook de handelaars gingen niet altijd vrijuit. Bars en restaurants moesten in sommige gevallen terrasruimte inleveren om de fietsenrekken een plaats te geven. Dat vonden ze niet prettig. Volgens Roma Mobilità werden de deelfietsprojecten daarom hier en daar bewust gesaboteerd.
Er is nooit iemand op heterdaad betrapt, maar de harde strijd die soms moest worden gevoerd om de horeca-uitbaters te dwingen hun terrassen te beperken ten voordele van de fietsen, spreekt volgens de mobiliteitsdienst boekdelen.
Door het gebrek aan fietspaden en signalisatie kan je Rome ook niet echt fietsvriendelijk noemen. Al kan je de oevers van de Tiber wel beschouwen als een reusachtig en behoorlijk veilig fietspad. Voor pure recreatie valt dat nog mee.
De burgemeester beseft zelf ook dat de infrastructuur en de wegen in de stad, vooral als gevolg van het jarenlange wanbeleid en de praktijken van de Mafia Capitale-bende, in slechte staat verkeren en niet echt uitnodigen om een fietstochtje te maken.
Raggi stelde recent dan ook een plan voor om, verspreid door de stad en zo snel mogelijk, 150 km nieuwe fietspaden aan te leggen. Die snelle aanleg is overigens relatief: de jongste paar weken bakenden arbeiders langs enkele drukke wegen met verf een fietsstrook af waardoor meteen een aantal extra kilometers fietspad ontstonden.
Meer dan dit soort haastige ingrepen zullen er voorlopig niet gebeuren, want de stad kijkt aan tegen een schuldenberg van zowat 13 miljard euro en de stadskas is helemaal leeg. Momenteel zijn er in Rome andere prioriteiten, ondanks de milieuvriendelijke verkeersbeloftes die de burgemeester nu al maakt, niet toevallig in de aanloop naar het komende verkiezingsjaar. De strijd om de burgemeestersjerp zal hard worden en Raggi weet dat haar kansen om herkozen te worden op dit moment niet zo groot zijn.
Een drukke weg voorzien van een verfstrook maakt de omstandigheden voor fietsers ook niet veiliger. De meeste inwoners beseffen dat wel, vooral met de wetenschap in het achterhoofd dat Romeinse autobestuurders allesbehalve vertrouwd zijn met fietsverkeer. Met wat verfstrepen langs de wegen erbij gaat het stadsbestuur de Romeinen zeker niet op de fiets krijgen.
Virginia Raggi zei tijdens de presentatie van de Helbiz-steps bij de Trevifontein dat Rome klaar is om een nieuw hoofdstuk te schrijven in het stedelijke ecologisch en duurzaam vervoer. Ze riep de Romeinse pendelaars op om hun auto in te ruilen voor fietsen en elektrische steps.
De meeste Romeinen hebben nog altijd een eigen wagen en nemen daar niet graag afscheid van. Ook de klassieke Vespa blijft erg geliefd. Toch verliezen forenzen in Rome jaarlijks meer dan 250 uren of een volledige werkmaand in het verkeer, hoewel de helft van hen op minder dan 10 km van de werkplek woont. Dat is het op één na slechtste resultaat ter wereld. Alleen in de Colombiaanse stad Bogotà duurt pendelen nog langer.
Het valt dus af te wachten of Helbiz erin slaagt meer gebruikers te motiveren dan zijn voorgangers en concurrenten. De trieste restanten van sommige vorige fietsendeelprojecten zijn hier en daar nog steeds in het Romeinse straatbeeld te zien.
De voormalige fietsenrekken of oplaadpunten die nog niet overal zijn opgeruimd, worden vandaag gebruikt als stelplaats voor scooters of staan gewoon in de weg. De gemarkeerde openbare ruimte die bestemd was voor de fietsen wordt nu gebruikt als parkeerplaats voor auto’s.
Het stadsbestuur introduceerde recent wel een nieuwigheid: wie met de fiets reist mag zijn of haar voertuig op elk moment meenemen op de metro, in bussen en op trams.
De mogelijkheid om fietsen mee te nemen op het openbaar vervoer is een experiment dat gelanceerd werd in het kielzog van de eerste versoepelingen na de lockdown door de viruscrisis. Men ging ervan uit dat forenzen uit vrees voor een virusbesmetting aanvankelijk zoveel mogelijk het openbaar vervoer zouden vermijden.
Werknemers gingen slechts geleidelijk weer aan de slag en omdat er amper autoverkeer in de stad was en de bussen, trams en metro’s nauwelijks reizigers hadden, was het een interessant initiatief om de combimobiliteit te testen.
Of de maatregel na afloop van de viruscrisis nog wordt voortgezet valt af te wachten. In normale omstandigheden is het in Rome tijdens de spitsuren al erg moeilijk om zelf nog een plekje in een overvolle bus of een metrostel te veroveren.
Bij die massa reizigers nog een fiets of step willen duwen is doorgaans onmogelijk en zal door andere reizigers ook niet worden gewaardeerd. De kans is groot dat het initiatief in de echte praktijk, bij een normale bezetting van de metro’s en bussen, weer wordt afgeschaft of beperkt tot de daluren.
Ten slotte nog dit weetje. De exploitanten van de elektrische steps en elektrische fietsen, die zoals verteld over een volgsysteem en dus een kleine computer beschikken, zijn verplicht om de realtime data die de gebruikers genereren door te geven aan de mobiliteitsdienst van de stad.
Het stadsbestuur van Rome wil met behulp van de permanente monitoring van deze datagegevens de verplaatsingen, mobiliteitsknelpunten en mogelijke parkeerproblemen beter in kaart brengen. Voor alle aanbieders samen beperkt het stedelijke reglement het aantal e-steps ook tot 16.000.
S.P.Q.R. - Romenieuws 
Geef een reactie