Sinds maandag is het weer wat drukker in de straten van Rome. Na bijna zeven maanden gesloten geweest te zijn, heropenen vandaag de scholen. Die zijn al dicht sinds 4 maart. Nergens anders in Europa gingen de scholen zo lang op slot, al had aanvankelijk niemand kunnen vermoeden dat het zo lang zou duren.
Wat de impact van die lange sluiting op termijn zal zijn voor de kwaliteit van het onderwijs valt nog af te wachten, al gingen een aantal scholen reeds op 1 september weer open voor inhaallessen.
De heropening van de scholen in Rome betekent voor heel wat onderwijsinstellingen echter een valse start. Verschillende scholen zullen pas op 24 september leerlingen kunnen ontvangen.
Dat komt omdat een heleboel scholen nog niet klaar zijn met werkzaamheden en maatregelen om de scholieren uit het lager en middelbaar onderwijs op een gepaste en virusveilige manier te ontvangen, al staan er ook een aantal kleuterscholen op het lijstje. Verschillende directies zeggen dat er geen enkele garantie is dat de start van het schooljaar vlot zal verlopen.
Ouders reageren boos en zijn gefrustreerd omdat ze pas deze week op de hoogte werden gebracht van het uitstel. Volgens de schooldirecties is het stadsbestuur te laat begonnen met de lichte verbouwings- en schilderwerken die op verschillende plaatsen nodig waren om de lessen volgens de geldende veiligheidsmaatregelen tegen het Covid-19-virus te laten verlopen.
Omdat de scholen voldoende fysieke afstand tussen de leerlingen moeten voorzien, werden indien mogelijk oude of ongebruikte lokalen inderhaast weer opgeknapt. In sommige scholen is dat werk niet klaar. Anderzijds ontbreekt in heel wat scholen gewoon de mogelijkheid om uit te breiden of om extra ruimte te voorzien.
Vandaag, bij de start van het schooljaar, zal alleen al in de regio Lazio, voor ongeveer 9.000 leerlingen nog geen geschikt klaslokaal beschikbaar zijn. Die scholieren moeten voorlopig thuisblijven en online de lessen volgen. Voor gezinnen waar beide ouders werken, is dat organisatorisch niet altijd gemakkelijk.
Maar zelfs in de scholen die wel heropenen moet rekening worden gehouden met heel wat ongemak. Zo zijn in de meeste scholen de lesuren van de verschillende klassen flink aangepast om de aankomst en het vertrek van de leerlingen bij het begin en einde van de schooldag zoveel mogelijk te spreiden. Uit plaatsgebrek is er echter ook geknutseld aan het aantal dagen dat de leerlingen effectief in de school doorbrengen.
In sommige middelbare scholen moeten de leerlingen uit de eerste drie jaren lessen volgen op maandag, woensdag en vrijdag. De scholieren van de laatste drie jaren zijn op dinsdag, donderdag en zaterdag welkom op school. Dat driedaagse rooster wisselt om de week tussen de twee verschillende leerlingengroepen. Degenen die thuis blijven moeten de lessen online volgen.
In andere scholen krijgt de ene groep dan weer les van 8 tot 11 uur, waarna die naar huis kunnen. De tweede groep leerlingen wordt dan ’s namiddags tussen 13 en 16 uur ontvangen.
Het tekort aan lesuren wordt ook in dit geval opgevangen met thuiswerk en online lessen, ook op zaterdag. Dergelijke regelingen zorgen bij talrijke families voor veel ongemak, vooral bij gezinnen die twee of meer kinderen op school hebben.
Daarnaast melden heel wat schooldirecties een tekort aan leerkrachten. Dat is ieder jaar wel het geval, het duurt doorgaans altijd wel enkele weken vooraleer alle leerkrachten op de juiste plaats zijn aangesteld. In Italië gebeurt dat niet door de school maar door de staat. Dit jaar stellen zich echter bijkomende problemen.
Om te beginnen zijn er opvallend meer ziektemeldingen dan de vorige jaren. De voorbije dagen hebben in Italië meer dan een half miljoen leerkrachten en schoolmedewerkers een virustest ondergaan. Dat is iets meer dan de helft van de ongeveer 970.000 schoolpersoneelsleden in het land.
Ongeveer 13.000 van hen scoorden positief op Covid-19. Die moesten meteen in quarantaine en mogen pas weer aan het werk nadat een tweede test negatief uitvalt.
Een aantal leerkrachten liet hun directie ook weten dat ze omwille van de langdurige sluiting een andere job hebben gezocht en gevonden en niet meer terugkeren naar het onderwijs. Om al die redenen moeten een heleboel nieuwe onderwijskrachten worden aangesteld.
De Italiaanse overheid heeft geld klaarliggen voor 84.000 nieuwe leerkrachten. Die hadden er in principe vandaag moeten zijn, maar de aanwerving verliep moeizaam. Vervolgens sleepte de aanstellingsprocedure maandenlang aan, waardoor de eerste nieuwkomers pas ten vroegste in oktober in een school zullen kunnen beginnen.
Schooldirecties verwijten de overheid dat ze al lang op de hoogte was van de problemen en het leerkrachtentekort, en veel vlugger in actie had moeten komen. Nu moeten talrijke scholen volop improviseren en draaien de bestaande leerkrachten op voor het extra werk.
Ook gewone schoolmedewerkers zijn flink in aantal verminderd. Verschillende scholen zijn op zoek naar nieuw personeel, zowel voor secretariaatswerk als onderhoud. Tijdens de maandenlange sluiting van de scholen, hebben een heleboel van deze mensen eveneens een andere job gevonden.
Daardoor kampen talrijke scholen met een tekort aan medewerkers, zowel op het schoolsecretariaat als bij de onderhoudsdiensten.
Zo is bij sommige scholen het gras al een half jaar niet meer gemaaid en worden de gebruikelijke onderhoudsklusjes al maanden niet meer uitgevoerd. Elders werden de leerkrachten opgetrommeld om hun school een poetsbeurt te komen geven omdat al het technische personeel verdwenen is.
Eveneens in het kader van de beschermingsmaatregelen tegen het coronavirus, heeft de overheid een paar miljoen nieuwe eenzitbankjes besteld. Ook die zijn nog lang niet allemaal geleverd. Minister van Onderwijs Lucia Azzolini wil met het nieuwe meubilair het tekort aan plaatsruimte gedeeltelijk opvangen.
In de meeste scholen zitten de leerlingen per twee op een bank of aan een lestafel, maar doordat ze nu minstens een meter afstand tegenover elkaar moeten bewaren, kan dat niet meer.
Wettelijk mogen in Italië maximum 34 leerlingen in één klas zitten, maar bij het gebruik van de gewone tweezitbanken is de ruimte in de leslokalen doorgaans te klein als men de gewenste afstandsregels wil respecteren.
De overheid heeft daarom voor de scholen twee miljoen eenpersoonszitjes besteld. Het gaat zowel om banken als stoelen met een schrijfblad of een opklapbaar tafeltje, die verspreid kunnen worden over het hele klaslokaal zodat de scholieren individueel en voldoende ver van elkaar kunnen zitten.
De belangstelling was groot en de scholengemeenschappen reserveerden ongeveer 400.000 stoelen en 1,6 miljoen bankjes.
Die laatste zijn veel populairder omdat op heel wat plaatsen in Italië de leerlingen al van in het kleuteronderwijs te horen krijgen dat ze bij een aardbeving onder hun bank moeten schuilen.
De stoelen hebben meestal ook geen opbergruimte voor boeken of andere spullen, al zijn er wel modellen met een opbergvakje aan de rugzijde.
Maar zoals het wel vaker gaat, duurde het ook hier weer maanden vooraleer de aanbestedingsprocedure in gang werd gezet. Met als gevolg dat de meubelfabrikanten tot vandaag nog steeds massaal overuren draaien om al het materiaal zo snel mogelijk te kunnen leveren. Sommigen moeten nu in enkele weken evenveel meubilair produceren als anders in vijf jaar.
Een heleboel scholen zullen vandaag hun bestelde stoelen echter nog niet ontvangen, waardoor ze organisatorisch in de problemen komen en wegens plaatsgebrek wellicht ook leerlingen naar huis zullen moeten sturen.
Onbegrijpelijk, zeggen directies en leerkrachten. De overheid heeft maanden tijd gehad om dit voor te bereiden en nu de scholen eindelijk heropenen, blijkt dat ze er helemaal niet klaar voor zijn.
De meubelfabrikanten hebben al laten weten dat ze ten laatste half november de productie kunnen afronden. Maar dan zijn we weeral twee maanden verder.
Leerlingen, leerkrachten en personeelsleden krijgen elke dag een gratis mondmasker, maar toch blijkt uit een rondvraag dat zeven op de tien ouders zich ernstige zorgen maken over de terugkeer van hun kinderen naar school en de mogelijke risico’s voor hun gezondheid.
De rommelige voorbereiding en de trage overheidsprocedures, waarover de voorbije dagen meer details uitlekten, wekken bij hen weinig vertrouwen.
Ook studentenverenigingen hebben al laten weten dat ze op 25 en 26 september demonstraties zullen houden om te protesteren tegen de vermeende tekortkomingen van de overheid bij het voorbereiden van de heropening van de scholen.
Lucia Azzolina geeft toe dat het een moeilijk jaar zal worden voor al wie bij het onderwijs betrokken is en begrijpt dat sommigen bezorgd zijn over de heropening van de scholen. Volgens de minister bevinden we ons echter in een unieke situatie en zal iedereen zich de komende maanden zo goed mogelijk moeten aanpassen.
Azzolina wijst er ook op dat Italië zeer duidelijke regels heeft vastgelegd om met het virus om te gaan. Die behoren tot de strengste in Europa en moeten verhinderen dat het land nog eens meemaakt wat er dit voorjaar gebeurde.
S.P.Q.R. - Romenieuws 