Het jaar dat Rome tot stilstand kwam

Het einde van een ellendig jaar komt in zicht. We hoeven niet te vertellen waarom 2020 een jaar is om zo snel mogelijk te vergeten. Al zal ons dat niet lukken, deze ervaring zit voor de rest van ons leven opgeslagen in het geheugen.

2020 zal ook de geschiedenis ingaan als het jaar waarin het reizen tot stilstand kwam. Precies tien jaar geleden hadden we dat al eens op veel kleinere schaal meegemaakt, toen de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull het luchtvaartverkeer in grote delen van Europa tot stilstand bracht.

Ditmaal bleven echter alle passagiersvliegtuigen aan de grond. Grenzen gingen dicht. Toeristische toppers lagen er verlaten bij. Ook Rome viel stil. De dramatische gevolgen van de viruscrisis zullen nog verschillende jaren merkbaar zijn in onze lievelingsstad.

Niemand had begin dit jaar kunnen vermoeden wat er allemaal op ons af zou komen. In januari zaten we nog onbezorgd op een Romeins terrasje. Het was vrij koud, maar met ongeveer 14 graden op de thermometer was dat toch drie keer zoveel dan in het veel koudere Belgenland.

In februari genoten we mee van de vreugde die het doopsel van het dochtertje van vrienden teweegbracht bij de talrijk aanwezige familie, de meter en peter. Gedoopt worden in een privékapel op enkele passen van het Vaticaan kan niet slecht zijn als feitelijke start in het leven. En toen toonde het virus zich aan de wereld.

Op 10 maart ging Italië in quarantaine. De eerste lockdown was geboren. Dat was ook het moment waarop we voor het eerst van een aanzienlijk deel van onze vrijheid werden beroofd. Al zou het de maanden nadien nog erger worden. Allerlei verbodsregels volgden, de ene al wat zinvoller dan de andere. Reizen werd onmogelijk. Winkels, bars, restaurants en hotels gingen dicht. Vandaag leven we nog altijd met een avondklok en zijn de maatregelen na een korte versoepeling in de zomermaanden nog altijd even streng.

Het bleek niet gemakkelijk een balans te vinden tussen de strijd tegen het virus en het sociale welzijn en algemene comfort van de mensen. Onderzoek toont aan dat ruim de helft van de bevolking sinds dit voorjaar minder goed in hun vel zit. Er zijn vaccins op komst, maar het zal vele maanden duren vooraleer voldoende mensen zijn ingeënt. Het is een operatie die het grootste deel van 2021 in beslag zal nemen.

De kans is erg klein dat de veiligheidsmaatregelen veel of snel zullen versoepelen. Met een gerust gevoel reizen zit er voorlopig niet in. Rome moet ook op economisch vlak proberen recht te krabbelen. Het sociale en financiële slagveld dat dit jaar werd aangericht is ongezien. De situatie is natuurlijk overal erg, maar in een stad waar bijna iedereen op een of andere manier een graantje meepikt van het toerisme, laten de gevolgen van de viruscrisis zich nog extra hard voelen.

Zodra de bezoekersstroom weer enigszins op gang komt en de musea weer onbezorgd kunnen openen, zullen we extra genieten van al het moois dat Rome te bieden heeft. Al die fraaie kunstwerken, al die monumenten en archeologische sites zullen immers niet verdwenen zijn. Dat gaan we echter niet kunnen zeggen van heel wat handels- en horecazaken in de stad. Een aantal van hen zullen deze crisis helaas niet overleven. We zullen daaraan met pijn in het hart denken, wanneer we nog eens plaatsnemen op een Romeins terrasje.

Ook voor onze vereniging S.P.Q.R. was het natuurlijk een bijzonder vreemd jaar. Op 13 januari konden een aantal clubleden een blik werpen achter de schermen van de tentoonstelling Ovidius in Metamorfose’ tijdens een lezing die werd verzorgd door clublid dr. Michiel Verweij.

Een week later konden we de tentoonstelling zelf bezoeken in de Leuvense universiteitsbibliotheek, begeleid door curator Michiel Verweij himself. In Rome waren Angelina en Hugo ondertussen begonnen aan een nieuwe reeks stadswandelingen. Op 12 februari kwam clublid Marc Vandenbon een lezing geven met als thema Rome, andere paden. En toen kwam maart.

Niemand had kunnen vermoeden dat er opeens een bruusk einde zou komen aan onze activiteiten. Een aantal reeds geplande lezingen moesten geannuleerd worden. Een grote activiteit die maandenlang samen met de KU Leuven en het Vaticaan was voorbereid en zou plaatsgevonden hebben in één van de grotere Leuvense aula’s, moest noodgedwongen ook worden stilgelegd.

Op 21 april konden we voor het eerst in 18 jaar onze jaarlijkse receptie niet laten plaatsvinden. Ook onze 16de Romulusprijs kon niet worden uitgereikt. België en een aanzienlijk deel van de wereld lag stil. Opnieuw had niemand op dat moment verwacht dat dit eigenlijk voor de rest van het jaar zo zou zijn.

Zelfs onze populaire Italiaanse lunch die op 25 oktober was gepland, moest eraan geloven. De twee najaarslezingen die we maanden geleden al hadden vastgelegd in de hoop dat de virusstorm tegen dan zou overgewaaid zijn, moesten eveneens uitgesteld worden.

Ondanks de viruscrisis en de onmogelijkheid om activiteiten te organiseren, is onze vereniging S.P.Q.R dit jaar opnieuw gegroeid. Met zo’n 430 Romeliefhebbers zijn we ondertussen, trouwe leden die vrijwel elke werkdag hun geïllustreerde nieuwsbrief over Rome ontvangen. Dit dagelijkse Romenieuwsje was dan ook één van de weinige dingen waarmee we onze leden dit jaar nu en dan eens konden blij maken. Dat hopen we tenminste.

Onze deelsite Romenieuws.be, waarop je nu dit stukje leest, is na maart explosief gegroeid. De vele Romeliefhebbers die noodgedwongen thuis moesten blijven, gingen vermoedelijk massaal op zoek naar nieuws en leesvoer over Rome.

De voorbije maanden noteerden we dagelijks gemiddeld 1.700 unieke bezoekers of ruim 21.000 per maand. Alleen in juli en augustus was er een lichte daling merkbaar. Elk nieuw bericht wordt gemiddeld tussen de 2.500 en 3.500 keer bekeken, al zijn er soms uitschieters tot meer dan 5.000. Ongeveer 620 mensen krijgen een alertboodschap zodra een nieuw bericht verschijnt.

Begin mei werd ook onze Facebook-pagina gelanceerd. Ja, die hadden we inderdaad nog niet. Dankzij de goede zorgen van Hugo en Chris groeide het aantal volgers pijlsnel. Op dit moment, nog geen acht maanden na de start, maken ongeveer 530 mensen deel uit van deze groep en ook dat aantal stijgt nog steeds.

Voor leden en nieuwkomers blijkt het platform een forum om nieuwsjes uit te wisselen, informatie te vragen en met elkaar te praten. We doen dat ook graag ‘live’, met een glaasje bijvoorbeeld, maar dat was dit jaar dus helaas niet mogelijk.

Jullie hebben het allemaal al begrepen: zonder de digitale wereld zou 2020 voor vele Romeliefhebbers een bijzonder saai jaar geweest zijn. Stel je even voor dat het internet niet bestond, wat nog niet zo heel lang geleden effectief het geval was. Door de vele directe digitale contacten bleven we – vaak ook wederzijds – op de hoogte van wat er allemaal gebeurde.

Soms kregen we ook persoonlijke telefoontjes van clubleden. Niet zelden moesten die bijna letterlijk even uithuilen. Ze misten Rome natuurlijk, maar ook het gebrek aan menselijke en sociale contacten die bij een vereniging zoals de onze horen viel hen zwaar. Geen receptie, geen lunch, geen lezingen, … geen enkele mogelijkheid om elkaar te ontmoeten. Bij sommigen komt dat hard aan, harder dan we hadden verwacht. De gevolgen van de mentale opdoffer die het virus heeft teweeggebracht zijn ongetwijfeld nog op komst.

Maar er is hoop. Zoals bekend zijn er vaccins onderweg en hoewel het dus helaas nog vele maanden zal duren vooraleer voldoende mensen zijn ingeënt, mogen we er voorzichtig van uitgaan dat volgend jaar rond deze tijd de Covid-19-nachtmerrie alleen nog maar een boze herinnering is.

Evengoed gaan we in 2021 nog lang moeten leven met allerlei beschermingsmaatregelen. Het reisverkeer zal slechts met mondjesmaat op gang komen. De luchtvaartsector moet rechtkrabbelen. Ook in Rome zullen velen een herstart moeten maken, al zal niet iedereen daarin slagen.

Het voornaamste is dat er nu eindelijk voor het eerst sinds deze onzalige crisis begon, weer een beetje perspectief is. We weten nu dat er een einde aan de ellende zal komen, al is nog niet duidelijk wanneer precies. Dat is meer dan voldoende om het nieuwe jaar te beginnen met veel hoop.

Het zal dit jaar ongetwijfeld een vreemde en ongewone kerst- en nieuwjaarsdag worden, maar het clubbestuur van S.P.Q.R. wenst jullie allen hoe dan ook en ondanks alles, toch een gezellige eindejaarsperiode. In de mate van het mogelijke. We zien elkaar volgend jaar opnieuw, en naarmate het jaar vordert hopelijk in alsmaar betere omstandigheden.

S.P.Q.R. wenst je fijne kerst- en eindejaarsdagen

Neem deel aan de S.P.Q.R.-fotowedstrijd

Om dit ellendige virusjaar toch in schoonheid af te sluiten, organiseert de Facebookgroep van onze vereniging S.P.Q.R. een fotowedstrijd. Al wie bij die groep is aangesloten, kan deelnemen. Nog niet aangesloten? Als je een Facebook-account hebt, kan je gewoon hier even aanmelden.

1. Het THEMA van de fotowedstrijd is “oud en nieuw”. En daarmee bedoelen we niet oudejaar/Nieuwjaar, maar wel het samengaan van oude(re) en nieuwe(re) dingen in Rome.

Onze geliefde stad heeft al een geschiedenis van 27 eeuwen; niet moeilijk dus om foto’s te vinden waar oud en nieuw samengaan. We geven geen voorbeeld, om jouw inspiratie niet te sturen of te beknotten.

2. Selecteer rond dat thema één van jouw foto’s die aan de volgende VOORWAARDEN beantwoordt:

– Je foto kadert in het thema “oud en nieuw”. De foto moet dus iets oud(er)s én iets nieuw(er)s tonen. Er mogen mensen op de foto staan, maar de eigenschappen oud(er) en nieuw(er) moeten slaan op zaken, niet op personen.

– Jij hebt die foto zelf gemaakt, maar je mag zelf niet op de foto staan. Geen selfies dus.

– De foto is gemaakt in Roma Capitale. Zo nodig vind je daarover uitsluitsel op deze webpagina.

– Je mag geen tekst (elektronisch) aanbrengen op je foto, ook niet jouw naam. Als je camera het tijdstip van opname automatisch heeft aangebracht, hoef je dat niet te verwijderen.

– Je mag de foto elektronisch verbeteren, bv. helderheid, contrast en/of kleuren bijregelen, of een gedeelte van de foto bijsnijden. Maar je mag geen elementen van een andere foto toevoegen.

– Je foto mag niet omkaderd of “gevignetteerd” zijn (vignetteren is de buitenranden vervagen om het centrum te accentueren).

– Het fotobestand moet minder dan 10 MB groot zijn, omdat de spamfilter ze anders zou kunnen tegenhouden.

3. HOE DEELNEMEN:

– Geef je foto liefst jouw (Facebook-)naam als bestandnaam.

– Stuur ze uiterlijk op vrijdag 1 januari 2021 via mail naar hugo@spqr.be.

– Voeg aan je mail een bondige toelichting toe van maximaal 20 woorden, maar zonder gegevens waaruit je naam kan worden afgeleid: de foto’s worden anoniem beoordeeld.

– Zorg dat je mail minder dan 10 MB zwaar is.

– Na ontvangst bevestigen we jou binnen de 48 uur dat je foto is toegekomen. Indien je binnen die tijd nog geen reactie hebt gekregen, stuur dan een berichtje zonder foto: ofwel naar hetzelfde mailadres hugo@spqr.be ofwel via Messenger naar Romequiz.

– We gaan ervan uit dat de vereniging S.P.Q.R. jouw foto achteraf mag gebruiken en publiceren. Als je dat niet wenst, kan je dat expliciet vermelden bij jouw inzending.

4. JURERING

– Op zondag 3 januari publiceren we alle foto’s in één bericht in de Facebook-groep, en wel in volgorde van ontvangst op het hoger vermelde mailadres.

– Alle leden van de groep zullen dan met likes kunnen aanduiden welke foto’s ze appreciëren.

– De foto’s worden anoniem gepubliceerd voor de beoordeling: ze zullen enkel een volgnummer krijgen en vergezeld zijn van jouw toelichtend tekstje. Pas na de bekendmaking van de winnaars worden de namen van de auteurs toegevoegd.

– De Facebook-technologie reduceert automatisch de resolutie van de gepubliceerde foto’s sterk, bv. van een paar MB naar een honderdtal kB. Dat gaat vaak ten koste van de scherpte, maar daar kan niemand aan verhelpen.

5. PRIJZEN

– De voornaamste beloning is de bewondering van alle groepsleden voor jouw fotografisch talent. Da’s alvast een eerste stap naar eeuwige roem.

– En daarenboven schenkt onze vereniging S.P.Q.R. aan de inzenders van de drie meest gelikete foto’s elk een boekenbon ter waarde van 25 euro bij een (naar keuze) Belgische, Nederlandse of Italiaanse boekhandel.

We kijken uit naar jullie inzendingen!

Voor alle vragen en verdere informatie kan je terecht bij hugo@spqr.be.

Restaurants in Rome verliezen 14 miljoen euro per dag

De uitbaters van de Romeinse restaurants reageren boos op het feit dat ze in de kerstvakantie moeten sluiten, ook voor de lunch, en ook op 25 december en 1 januari, twee lucratieve dagen. De sector raamt het verlies, alleen al in Rome, op minstens 14 miljoen euro per dag. Het totale verlies voor de Italiaanse restaurantsector in de eerste negen maanden van dit jaar, dus zonder oktober,  november en december erbij, wordt geschat op 4,6 miljard euro.

Het openingsverbod werd volgens de horecasector erg laattijdig door de regering aangekondigd. Zoals bekend werd eind oktober beslist dat alle restaurants om 18 uur de deuren moeten sluiten. Er kan dus enkel geluncht worden, ’s avonds moet de zaak dicht of is men aangewezen op afhaalmaaltijden.

De omzet die daarmee wordt gemaakt is ruim onvoldoende om te overleven, maar het alternatief is een volledige sluiting. De sector ploetert dus voort met de moed der wanhoop. Maar nu is die volledige lockdown dan toch een feit. Ook in Rome is nu tijdelijk de kleurencode rood van kracht, waardoor zowat alles op slot gaat. De regering wil niet dat de restaurants tijdens de komende feestdagen openen, ook niet voor de lunch.

De chefs zijn verbolgen dat de beslissing zo laat werd gecommuniceerd. We staan aan de vooravond van kerstmis. De voorbereidingen zijn al bezig. De meeste collega’s hebben hun producten al besteld. Daarvan zullen ze hoe dan ook een flink deel moeten weggooien, pure verspilling dus. Vanuit economisch oogpunt is de schade enorm; alleen al voor Rome schatten we het verlies op 14 miljoen euro per dag. Kerst en nieuwjaar was een kans om nog een heel klein beetje goed te maken van dit rotjaar, nu wordt ons dat ook afgenomen, zegt een topchef.

Dat bedrag kan wel kloppen. Berekeningen leren dat vorig jaar in deze periode in Rome ongeveer 15 miljoen euro per dag werd gegenereerd. Dit jaar, met de maatregelen zoals die tot nog toe geldig waren, hadden we gerekend op ongeveer 11 miljoen. Nu gebeurt het omgekeerde: alleen al met de gecumuleerde verliezen van bars en restaurants in Rome komen we aan 14 miljoen euro, verklaart Luciano Sbraga, de directeur van het FIPE Research Office (Federazione Italiana Pubblici Esercizi), de Italiaanse federatie van overheidsbedrijven.

Naast het weggooien of wegschenken van de aangekochte grondstoffen, kunnen de chefs ook beginnen met het afzeggen van hun reservaties. De meeste mensen zullen inmiddels wel op de hoogte zijn dat we dicht moeten en dat hun etentje niet kan plaatsvinden, maar de beleefdheid eist toch dat je de klanten persoonlijk verwittigt. Bovendien hebben vele mensen al een voorschot betaald, dat moet nu allemaal teruggestort worden. Louter administratief ben je daar al uren mee bezig, reageert een uitbater.

We hebben de voorbije weken ook veel geld uitgegeven aan online advertenties om onze feestmenu’s te promoten. Bovendien kunnen we nu ook ons personeel alweer naar huis sturen, die mensen verliezen nog maar eens inkomsten, reageert een andere chef.

De hotels mogen openblijven. Maar wat gaan de mensen daar doen? Sommige Romeinen hadden er bewust voor gekozen om eens te genieten in hun eigen stad, met een lekkere maaltijd en daarna een nachtje in een mooi hotel. Maar nu de restaurants dicht zullen zijn, kan zelfs daar niets worden gegeten of gedronken, klinkt het bij de restaurant-uitbaters.

Een ander gevolg van de beslissing is dat mensen die gerekend hadden op een restaurantbezoek, nu inderhaast moeten gaan winkelen en inkopen doen omdat ze zelf aan de slag moeten in hun keuken. Gisteren stonden reeds lange rijen wachtenden aan sommige supermarkten en voedingswinkels en ook op de gewone markten was het bijzonder druk. In de supermarkten wordt regelmatig omgeroepen om voldoende afstand te bewaren en je mondmasker correct te dragen.

Anderen zoeken met de moed der wanhoop naar een traiteur of een restaurant dat thuismaaltijden levert. Maar de meesten hadden al zoveel bestellingen binnen dat ze het extra werk niet aankunnen en moeten nu dus klanten weigeren.  Het aantal bestellingen voor afhaalmaaltijden en leveringen is inderdaad ontploft, niemand in de sector kan nu nog volgen, bevestigen Pierluigi en Giusy Roscioli van de populaire Antico Forno Roscioli.

Rome wil het jarenlang verwaarloosde Palazzo Silvestri-Rivaldi restaureren

Palazzo Silvestri-Rivaldi, vlakbij de Via dei Fori Imperiali, de basiliek van Maxentius en het Colosseum, is een gebouw uit de renaissance dat al vele decennia verlaten is. Doorheen de jaren raakte het volkomen verwaarloosd en werd het langzaam prijsgegeven aan de tijd. Tussen de steigers groeien struiken en onkruid.

Recent heeft het Mibact (Ministero per i Beni e le Attività Culturali e per il Turismo) beslist om de oude villa te redden. Dat gaan niet alleen heel wat tijd maar ook veel geld kosten. Het Mibact trekt liefst 35 miljoen euro uit voor een grootschalig restauratieproject. Ook de regio Lazio komt met geld over de brug. De stad Rome moet in principe de rest bijpassen, maar dat wordt een schraperige zoektocht op de bodem van de stadskas, want die is helemaal leeg.

Er is dus veel geld gemoeid met dit project, maar het interieur van het gebouw, hoezeer verwaarloosd het vandaag ook is, bevat kunstschilderingen die te mooi en te aanlokkelijk zijn om ze op termijn niet te tonen aan het publiek. Eenmaal gerestaureerd zal het pand bruikbaar zijn voor allerlei doeleinden.

Sommigen zien in dit gebouw een mogelijke permanente vestiging voor de beroemde Torlonia-collectie, waarvan momenteel een klein deel wordt tentoongesteld in Palazzo Caffarelli. Als de deuren van de musea en expozalen weer openen, kan je die in principe nog gaan bekijken tot 29 juni 2021.

In 2007 circuleerden de geruchten over Palazzo Silvestri-Rivaldi als mogelijke locatie voor de Torlonia-collectie ook al. Als het plan ooit wordt doorgezet, moeten de stad Rome en de Fondazione Torlonia, de stichting die sinds enkele jaren de bezittingen van de familie Torlonia beheert, wel tot een overeenkomst komen. Het gaat immers om een privécollectie.

Daarvoor is in ieder geval tijd genoeg, want het deel van de collectie dat nu in Rome wordt tentoongesteld, vertrekt na de zomer op een wereldtournee en het zal een aantal jaren duren vooraleer alle beelden weer samen in Rome zijn.

Maar ook de restauratie van Palazzo Silvestri-Rivaldi wordt een langdurig karwei. Het terrein van de villa omvat ongeveer 7.000 m², inclusief de gebouwen en tuinen. De rode draad doorheen de geschiedenis van het palazzo is verwaarlozing en leegstand.

De hoofdvilla bevat (inmiddels vervaagde en vervuilde) mythologische fresco’s, kostbare met parket ingelegde vloeren en cassetteplafonds. Het merendeel van die decoratie zit vandaag verborgen achter steigers, schimmel en onkruid.

De kamers zijn versierd met schilderijen in Pompeiaanse stijl met onder meer pauwen en guirlandes. Op een muur bevindt zich nog steeds het wapen van kardinaal Alessandro Ottaviano de’ Medici, de latere paus Leo XI, in een andere kamer vinden we het wapen van de familie Silvestri.

De plafonds zijn alles bij elkaar genomen en vergeleken met de muren, nog in een redelijke staat. Ze zijn versierd met fresco’s die ooit een geweldige kleurenpracht moeten hebben getoond, net als de schilderingen van een aantal Romeinse keizers. Die werden vermoedelijk uitgevoerd door Salviati (1510-1563) en/of Piero Buonaccorsi (1501-1547).

Francesco de’ Rossi was afkomstig uit Firenze en is bekend onder verschillende namen, waaronder Francesco Salviati of Il Salviati, maar ook als Francesco Rossi en Cecchino del Salviati. De kunstenaar Buonaccorsi is beter bekend als Perino del Vaga en kwam eveneens uit Firenze. Hij begon op zestienjarige leeftijd voor de kunstschilder Rafaël te werken. Drie jaar later zou Rafaël echter overlijden.

Zijn lopende opdrachten werden verdeeld onder zijn leerlingen, medewerkers en latere opvolgers. De werken aan Palazzo Silvestri-Rivaldi maakten daar deel van uit, maar het is niet bekend wie welke schilderingen heeft uitgevoerd. Wellicht levert nieuw onderzoek, voorafgaand aan de restauratie, nog nieuwe inzichten op.

Palazzo Silvestri-Rivaldi is hoe dan ook een labyrint van verrassingen. Zo zijn er kamers met geschilderde nimfen of mythologische taferelen met halfnaakte godinnen. Die laatste figuren bleven vele eeuwen verborgen toen religieuze bewoners in de villa arriveerden. In de tuin bevindt zich een nymphaeum.

Het zestiende-eeuwse palazzo is ontworpen door Antonio da Sangallo de Jongere (1483-1546) en werd tussen 1534 en 1547 gebouwd voor Eurialo Silvestri, de kamerheer van Alessandro Farnese, die beter bekend is als paus Paulus III (1534-1549).

Na de dood van Silvestri werd het palazzo door zijn familie in 1577 ter beschikking gesteld van kardinaal Alessandro de ‘Medici, de toekomstige paus Leo XI (1605-1605), die eigenlijk niets kon doen met het imposante gebouw en het op zijn beurt verhuurde aan een lid van de machtige en rijke familie Colonna.

Bij de dood van Leo XI, die slechts 27 dagen paus was, verkochten de erfgenamen van Silvestri de villa in 1609 aan kardinaal Lanfranco Margotti die twee jaar later eveneens stierf. Na een aantal jaren van leegstand verwaarlozing verkochten de erfgenamen van Margotti het pand in 1626 uiteindelijk aan een andere kardinaal, Carlo Emmanuele Pio van Savoye, die er vijftien jaar verbleef.

Dankzij een legaat van monseigneur Ascanio Rivaldi kwam het gebouw in het bezit van het Conservatorio delle Zitelle Mendicanti (1640-1889), een vrome instelling voor arme alleenstaande of dakloze vrouwen, vaak met hun dochters. Het tehuis haalde hen van de straat en gaf hen onderwijs en werk, waarbij ze zelfs konden sparen voor een kleine bruidsschat voor de jonge meisjes.

Ingrijpende verbouwingen transformeerden de villa in een kostschool en een textielfabriek, waar zijden weefsels, koorden, kousen, handschoenen, hennep en linnen werd vervaardigd. Het grootste deel van de opbrengst werd telkens opnieuw geïnvesteerd. Die activiteit werd een eeuw lang voortgezet tot het Conservatorio zou uitgroeien tot het Istituto Pio Rivaldi (1889-1975).

Het terrein van de villa werd gedeeltelijk ingenomen door de aanleg in 1932 van de Via dell’Impero (de huidige Via dei Fori Imperiali), waarvoor Mussolini een groot deel van de Veliaheuvel liet afgraven. De Velia strekt zich uit tussen de noordelijke zijde van de Palatijn en de Oppiusheuvel. De top werd werd in de eerste eeuw gedeeltelijk afgegraven voor de bouw van Nero’s Domus Aurea.

Een deel van het Forum is ook op de helling van de Velia gebouwd. Keizer Hadrianus bouwde op deze plaats later de Tempel van Venus en Roma, de grootste tempel van het oude Rome. De Velia was de thuisbasis voor de tuin van Palazzo Silvestri-Rivaldi, die oorspronkelijk reikte tot aan de basiliek van Maxentius op het Forum Romanum. Tijdens de aanleg van de nieuwe weg verdween de heuvel grotendeels en liep ook de villa aanzienlijke schade op.

De aanleg van de Via dell’ Impero en de bijhorende vernielingen die dit meebracht, waren zelfs in de tijd van Mussolini al uiterst controversieel. Een grote middeleeuwse wijk werd vrijwel geheel afgebroken en bij het afgraven van de Velia gingen enorm veel archeologische resten verloren zonder dat er grondig onderzoek werd verricht.

Archeologen vermoeden dat de heuvel al sinds de bronstijd bewoond was, maar alle restanten van eventuele nederzettingen en latere bewoningen zijn toen dus voor altijd verloren gegaan. In 1975 werd de villa overgedragen aan de Istituti di Santa Maria in Aquiro (ISMA) maar veel gebeurde er niet meer met het gebouw dat de daaropvolgende jaren grotendeels leeg bleef staan.

De villa werd wel nog regelmatig gebruikt door verschillende politieke activisten, protestbewegingen en een groep feministen. Vandaag zouden we die ‘krakers’ noemen. Geen van hen bleef er lang. Daarna verbleven er ook artiesten, zoals de muziekgroep Stradaperta , de actrice en folkzangeres Muzzi Loffredo, de Amerikaanse drummer Marvin ‘Boogaloo’ Smith, de percussionist Karl Potter van de Italiaanse progressieve rockband Banco del Mutuo Soccorso, de zanger en componist Antonello Venditti en vele anderen.

In die tijd werden ook talrijke concerten en concertjes gespeeld op de grote binnenplaats van het palazzo, er vonden avant-garde theatervoorstellingen en filmvertoningen plaats, er waren er kunsttentoonstellingen en er werden muziek- en theatercursussen gegeven, evenals workshops om te leren zeefdrukken. Een tijdlang was er ook een kleuterschool gevestigd.

Sinds halfweg de jaren ’80 van de vorige eeuw is het complex volledig verlaten. In 1990 mislukte een poging om het te verkopen. Op 10 juli 2007 werd een protocol getekend tussen de ISMA, de stad Rome en de regio Lazio. Daarin werd overeengekomen een project te starten dat een archeologisch onderzoek en een restauratie omvatte en de mogelijkheden voor een nieuwe bestemming zou onderzoeken.

Er gebeurde uiteindelijk helemaal niets. De voormalige burgemeesters van Rome, Francesco Rutelli en Walter Veltroni, hadden al eerder een budget ter beschikking gesteld om het palazzo op te knappen, maar hun opvolger Gianni Alemanno trok dat weer in en zette het project in de koelkast.

Vandaag, dertien jaar na die overeenkomst, wordt het dossier weer opgevist en is er weer geld beschikbaar om het gebouw van de ondergang te redden. Die nochtans zeer behoorlijke som zal vermoedelijk niet volstaan om alle noodzakelijke werkzaamheden uit te voeren.

Het gebouw is in zodanig slechte staat dat er door de ondergrondse werkzaamheden voor de Metrolijn C structurele problemen aan het pand ontstonden. Als men het palazzo Silvestri-Rivaldi nog wil redden, moet dus niet meer te lang worden gewacht. Hoe het verhaal afloopt zullen we binnen enkele jaren weten.

Had je ook graag de exclusieve foto’s van het interieur van deze palazzo reeds gezien? Jammer, maar dat is voorbehouden aan clubleden van S.P.Q.R. Die konden deze beelden reeds eerder bekijken via hun persoonlijke dagelijkse geïllustreerde nieuwsbrief.

WIl je ook lid worden van onze Romevereniging? Graag! Je helpt deze site reclamevrij houden je komt in contact met andere Romevrienden (en -vriendinnen natuurlijk!).

Lees hier hoe je lid kan worden van S.P.Q.R.

Aanmelden als clublid kan je via deze link

Spallanzani-instituut in Rome klaar om mogelijk besmette Britse passagiers op te vangen

Italië heeft zopas een verordening getekend die alle vliegreizen vanuit Groot-Brittannië verbiedt. De directe aanleiding is de grote bezorgdheid over het nieuws dat in Engeland een nieuwe krachtige vorm van het Covid-19-virus is opgedoken. In Rome staat het in infectieziektes gespecialiseerde Spallanzani-centrum klaar om mogelijke besmette passagiers op te vangen van de vluchten die momenteel nog onderweg zijn vanuit Engeland.

Italië sluit zich met het behoorlijk drastische verbod aan bij België, Nederland en Oostenrijk die eerder vandaag eveneens alle Britse vluchten op hun grondgebied hebben verboden, al geldt in België het inreisverbod voor Britten pas vanaf middernacht.

Waarschijnlijk volgen nog andere landen het initiatief. Onder meer Frankrijk, Duitsland en Ierland zouden op het punt staan om eveneens vliegtuigen uit Engeland te verbieden. Dat is een drama voor de toch al keihard getroffen luchtvaartsector, die wereldwijd honderden vluchten van en naar Engeland zal moeten opschorten.

De plotse en strenge maatregel werd genomen nadat de Britse minister van Volksgezondheid Matt Hancock op Sky News in een alarmerende boodschap verklaarde dat het nieuwe gemuteerde virus niet onder controle is en het aantal besmettingen uit de hand loopt. Het aantal besmettingsgevallen is in Engeland plots flink gestegen.

Voor zover bekend zou de nieuwe virusstam niet dodelijker zijn dan het reeds gekende coronavirus, maar zich wel veel sneller verspreiden, waardoor het nauwelijks te bedwingen is. Het zou tot 70 procent besmettelijker zijn dan de oorspronkelijke Covid-19-variant. De gemuteerde versie van het coronavirus is ook aangetroffen bij een patiënt in Italië. Die was recent met zijn partner teruggekeerd uit Engeland. Beiden zitten nu in isolatie.

Kort na 16 uur landde op de luchthaven in Fiumicino nog een vlucht van British Airways met 110 passagiers aan boord. Iets na 15 uur vertrok vanuit Rome een Alitalia-vlucht met 55 passagiers. Vanuit de luchthaven in Ciampino vertrok deze namiddag ook nog een toestel van Ryanair naar Londen Stansted. Dat zijn vermoedelijk de laatste vluchten die voorlopig zullen plaatsvinden tussen Engeland en Italië.

Op Fiumicino wordt alles in gereedheid gebracht om de passagiers op te vangen van de Britse vluchten die momenteel al in de lucht zijn, onderweg naar Rome. De passagiers zullen in Rome onmiddellijk van boord worden gehaald en in afzondering geplaatst. Ze zullen meteen een nieuwe Covid-19-test moeten ondergaan. Als die negatief is moeten de reizigers verplicht in quarantaine, tot een tweede test binnen enkele dagen uitsluitsel zal bieden.

Reizigers die positief testen worden overgebracht naar het Spallanzani-instituut (Istituto nazionale per le malattie infettive Lazzaro Spallanzani), dat gespecialiseerd is in besmettelijke ziektes. Daar zullen ze nader onderzocht worden. Het Spallanzani is genoemd naar de achttiende-eeuwse Italiaanse bioloog Lazzaro Spallanzani. Het is tevens het nationale referentiecentrum voor ebola-patiënten. Het is niet bekend hoe lang het Italiaanse landingsverbod voor Britse vliegtuigen van kracht zal blijven.

Italië weigert alle Britse vliegtuigen

Italië staat op het punt om een verordening te ondertekenen die alle vliegreizen vanuit Groot-Brittannië verbiedt. Dat maakte minister Luigi Di Maio zopas bekend. De directe aanleiding is de grote bezorgdheid over het nieuws dat in Engeland een nieuwe krachtige vorm van het Covid-19-virus is opgedoken.

Italië sluit zich daarmee aan bij België, Nederland en Oostenrijk die eerder vandaag eveneens alle Britse vluchten op hun grondgebied verbieden. Waarschijnlijk volgen nog andere landen het initiatief. Dat is een drama voor de toch al keihard getroffen luchtvaartsector, die honderden vluchten van en naar Engeland zal moeten opschorten.

De plotse en strenge maatregel werd genomen nadat de Britse minister van Volksgezondheid Matt Hancock op Sky News verklaarde dat het nieuwe gemuteerde virus niet onder controle is en het aantal besmettingen uit de hand loopt. Het aantal besmettingsgevallen is in Engeland plots flink gestegen.

De nieuwe virusstam zou niet dodelijker zijn dan het reeds gekende coronavirus, maar zich wel veel sneller verspreiden. Het is niet bekend hoe lang het Italiaanse landingsverbod voor Britse vliegtuigen van kracht zal blijven.

Rome start experiment in scholen met Li-Fi-technologie

De stad Rome zet een nieuwe stap in haar evolutie naar ‘smart city’ en start een experiment met Li-Fi. Dat is een afkorting van ‘Light Fidelity’, een technologie waarbij ledlampen worden gebruikt voor het verzenden van data via licht.

Net als Wi-Fi is Li-Fi in staat om data met hoge snelheid te versturen en elektronische apparaten zoals computers, tablets en smartphones draadloos met het internet te verbinden. Het systeem zou echter honderd keer sneller kunnen werken dan de vandaag gebruikte Wi-Fi-technologie.

Ledlampen vormen de basis van Li-Fi omdat ze in een seconde ontelbare keren “aan en uit” kunnen gaan. Op deze manier zijn ze in staat om grote hoeveelheden informatie door te sturen.

De recordsnelheid van het systeem staat momenteel op 224 gigabit per seconde. Reeds in 2015 werd bij een voorstelling van de technologie een snelheid van 1 gigabyte per seconde gedemonstreerd.

Daarnaast is het systeem bestand tegen hackers omdat lichtsignalen niet door een muur kunnen en de informatie de kamer dus niet verlaat. Al kan dat ook een nadeel zijn. In een hotel bijvoorbeeld, waar je iedere kamer van Li-Fi zou willen voorzien, moeten dan heel veel ‘lichtzenders’ worden geplaatst.

Wereldwijd wordt al een hele tijd gëëxperimenteerd met deze nieuwe technologie en nu sluit dus ook Rome zich daarbij aan. Concreet zullen enkele scholen in Rome de komende maanden de hoofdrol spelen in het experiment. De jongste inwoners van de stad zullen dus als eersten het systeem kunnen uittesten.

De Li-Fi-technologie maakt het mogelijk op een duurzame en veilige manier op het internet te surfen. We zijn omgeven door lichtpunten en in theorie kunnen al die lichtpunten fungeren als potentiële transmitters van gegevens. Dat kan op gesloten plekken, met gewone lampen die licht geven in de kamers, maar evengoed buiten, met behulp van de straatlantaarns.

Kunstenaar bouwt Vaticaanstad na met 67.000 stukjes Lego

Een tijdje geleden kon je hier het nieuwsje lezen dat speelgoedfabrikant Lego een bouwdoos op de markt heeft gebracht met meer dan 9.000 steentjes waarmee je tot in detail het Colosseum kan nabouwen. Dat pakket was op één dag tijd uitverkocht, wat nog eens de liefde van sommige volwassenen voor het legospel illustreert.

Dat wordt ook duidelijk met de jongste creatie van architect en legokunstenaar Rocco Buttliere. Hij bouwde zopas Vaticaanstad volledig na in lego. Voor die krachttoer had hij niet minder dan 67.000 stukjes nodig.

Vaticaanstad is nagebouwd op een schaal van 1:650. Het ontwerp kostte Buttliere ongeveer 500 werkuren, verdeeld over 70 dagen. Daarna heeft hij nog eens 300 uren, gespreid over 28 dagen, nodig gehad om het geheel te bouwen.

Zijn ontwerp meet 131 cm x 273 cm en is volledig vervaardigd uit klassieke legosteentjes. Voor de details had hij wel ongeveer 1.300 speciaal gemaakte legostukken nodig.

Buttliere, die vorig jaar ook al eens een model heeft gemaakt van Rome ten tijde van keizer Constantijn I (waarvoor hij 66.000 legostukjes nodig had), heeft ook ditmaal alles zo getrouw mogelijk nagebootst, van het Sint-Pietersplein en de basiliek tot en met de Vaticaanse Musea en de tuinen.

Geïnteresseerden vinden op de website van Rocco Buttliere de details over het legomodel van het Vaticaan en zijn andere ontwerpen. Je vindt er ook informatie over de legokunstenaar zelf. Hier kan je ook een filmpje bekijken over zijn indrukwekkende versie van Vaticaanstad.

Wereldberoemde architect ontwerpt Italiaanse vaccinatie-paviljoenen

In Rome heeft de nationale corona-commissaris Domenico Arcuri het ontwerp voor de vaccinatie-paviljoenen voorgesteld. Die werden ontworpen door de wereldberoemde architect Stefano Boeri uit Milaan, vooral bekend van zijn creatie Il Bosco Verticale. De ongeveer 1.500 tijdelijke paviljoenen die vanaf januari in heel het land worden geplaatst, krijgen ook een speciaal logo dat eveneens werd ontworpen door Boeri.

Simulatiebeeld: Stefano Boeri Architetti

Het is bekend dat Italianen designliefhebbers zijn en houden van esthetische ontwerpen. Maar vooraleer u zich samen met duizenden Italianen afvraagt of het nodig is dat iemand zoals Stefano Boeri hiervoor wordt ingeschakeld, en belangrijker, hoeveel die stijlvolle paviljoenen hebben gekost, toch deze geruststelling: de man heeft het gratis gedaan.

Het logo is een rode primula of sleutelbloem, die als één van de eerste bloemen na de winter gaat bloeien. De lentebloem staat voor regeneratie. Ze zijn een symbool van ontwaken en van wedergeboorte na een donkere periode, legt Boeri uit.

Simulatiebeeld: Stefano Boeri Architetti

Het logo zal worden gebruikt op voorlichtingsmateriaal en in reclamespots en zal dus ook prijken op de vaccinatie-paviljoenen die de architect heeft ontworpen. De buitenzijde van de witte cirkelvormige gebouwtjes is vervaardigd uit textiel, het interieur is van hout.

De paviljoenen worden bovendien uitgerust met zonnepanelen zodat ze zelf ter plaatse elektriciteit kunnen produceren. Ze worden geplaatst in de voornaamste stadscentra van Italië.

Italianen zagen de nieuwe paviljoenen aanvankelijk niet zitten en het regende dan ook boze reacties. Waar ik het vaccin krijg, interesseert me niet, ik wil alleen weten wanneer. Mijn vaccin mogen ze toedienen in een vrachtwagen of camionette, dat maakt mij niet uit, waren slechts twee van de duizenden reacties.

Een luisteraar van de RAI merkte op dat het toch veel goedkoper is om de bestaande tenten van het Rode Kruis en de Civiele Bescherming te gebruiken. Ze wisten toen nog niet dat Stefano Boeri en zijn team het ontwerp gratis hadden gemaakt. De tenten zijn bovendien volledig recycleerbaar. Daarom vallen de osten volgens Boekosten vallen volgens Boeri heel erg mee.

Simulatiebeeld: Stefano Boeri Architetti

Of die speciale vaccinatie-gebouwtjes echt nodig zijn? We moeten minstens veertig miljoen Italianen inenten. Ik denk dat we naast de infrastructuur in de ziekenhuizen en de bestaande tenten van andere organisaties, deze bijkomende vaccinatie-paviljoenen heel goed kunnen gebruiken, zei Boeri op Radio24, de zender van de krant Il Sole 24 Ore.

Stefano Boeri is één van de meest gerenommeerde architecten van Italië, beroemd om zijn gebouw Il Bosco Verticale (het Verticale Woud), een gebouw waarvan de gevels bedekt zijn met levende bomen en massa’s groen. Recent lekte ook uit dat Boeri één van de architecten is met wie de eigenaars van voetbalclub AS Roma praten over de bouw van een nieuw stadion.

Simulatiebeeld: Stefano Boeri Architetti

Het grootste probleem wordt wellicht dat een aanzienlijk deel van de bevolking overtuigd moet worden om zich te laten vaccineren. Volgens een enquête die half november werd afgenomen, ziet vier op de tien Italianen dat niet zitten. De vaccinatie-campagne tegen het Covid-19-virus zal in ieder geval vele maanden duren.

Bovendien heerst in Italië al enkele jaren een opvallende scepsis tegen vaccins. Twee jaar geleden schortte de regering de verplichte vaccinaties voor schoolkinderen op. Volgens de officiële cijfers stierven in Italië tot nog toe al bijna 68.000 mensen aan (de gevolgen van) het Covid-19-virus.

Bekijk hier het campagnefilmpje