De wijk Testaccio in Rome viert dit jaar haar eeuwfeest. De komende maanden zijn er talrijke festiviteiten gepland om de honderdste verjaardag van de historische wijk in de kijker te zetten. Dat gebeurt onder de gemeenschappelijke noemer Testaccènto.
Van 6 mei tot en met 4 december 2022 is er in Testaccio heel wat te beleven. In de wijk worden een heleboel initiatieven aangeboden, gaande van tentoonstellingen, rondleidingen en filmvertoningen, tot workshops, concerten, gastronomische evenementen en spelactiviteiten.
Hier vind je het programma van de evenementen die nu al bekend zijn. Het programma zal de komende weken echter nog worden aangevuld.
Op 12 december 1921 werd de wijk Testaccio opgericht, die bekend zou worden als Rione XX. Het logo van de nieuwe wijk zou een gouden amfora op een rode achtergrond worden.
Daarmee wordt verwezen naar de Romeinse oudheid, toen geleidelijk aan de Schervenberg (Monte Testaccio of in het Latijn de Mons Testaceus) ontstond, een heuvel die gaandeweg werd gevormd met potscherven (testae), afkomstig van miljoenen stukgeslagen amforen.
De wijk heeft er zijn naam aan te danken. Ook het Latijnse woord testu(m) betekent letterlijk ‘aardewerk’. De Romeinen kennen de heuvel ook als de Monte dei cocci.
Testaccio was toen nog een groot landelijk gebied, eigenlijk alleen maar bezaaid met allerlei archeologische restanten uit de oudheid. Naarmate de wijk groeide en werd volgebouwd, verdwenen talrijke sporen van het verleden. Sommige werden ingepast in de nieuwbouw, of bleven eerder toevallig bewaard, maar de meeste monumentale resten verdwenen onder de sloophamer.
De eerste bewoners van de wijk moesten hard werken. Het leven was zwaar. Voor de mannen, maar nog meer voor de vrouwen. Welstand was er nauwelijks. Het grote slachthuis van Rome, het Mattatoio, zou al meteen de belangrijkste werkverschaffer voor het grootste deel van de inwoners worden.
Het slachthuis werd ontworpen door architect Gioacchino Ersoch en werd gebouwd in de periode tussen 1888 en 1891. Het monumentale complex sloot de deuren in 1975, toen aan de Viale Palmiro Togliatti een nieuw en moderner slachthuis opende.
Het Mattatoio werd van 2006 tot 2010 gerestaureerd. Onder meer de Academie voor Schone Kunsten van de faculteit Bouwkunde en Architectuur van de universiteit Rome Tre vond er onderdak.
Tot 2017 was het beheer van de site toevertrouwd aan de stad Rome, die er een tweede vestiging van het Museo d’Arte Contemporanea Roma (MACRO Future) in onderbracht, een museum voor moderne kunstvormen.
Sinds 2018 is het beheer van een aanzienlijk deel van het slachthuis toevertrouwd aan de Azienda Speciale Palaexpo, met als doel er een artistiek centrum voor culturele producties en onderzoek te exploiteren. De plek moet permanent een actueel beeld tonen wat de stad op cultureel en kunstzinnig vlak te bieden heeft. Het centrum moet die activiteiten tegelijk ook stimuleren en uitbouwen.
De combinatie van hard werk en armoede vormden in Testaccio de ideale voedingsbodem voor het ontstaan van allerlei sociale verenigingen, solidariteitsgroepen, supporterclubs, patronaten, vakbonden, seculiere en religieuze organisaties, enz.
De verenigingen en groepen die nu het feestprogramma hebben samengesteld, lieten zich inspireren door deze bijzondere oorsprong. Het zijn evenementen, vaak eenvoudig en zonder franje georganiseerd, volks, vrij en vrolijk, zoals de bewoners van de wijk al vele jaren door het leven glijden.
De bewoners van Trastevere claimen vaak dat ze de enige echte Romeinen zijn, maar dat doen die van Testaccio evenzeer. Volgens hen bevindt de echte en ware ziel van Rome zich in Testaccio.
Het zou ons te ver leiden om de volledige geschiedenis van de wijk te vertellen, maar dit bij toeristen veel minder bekend deel van Rome is een bezoek zeker waard. Voor wie aarzelt en denkt in deze buitenwijk te verdwalen, is deze romewandeling die je individueel kan maken, zeker een goed begin.
De overdekte markthallen aan de Via Galvani, ondergebracht in een modern architecturaal complex dat een tiental jaren geleden opende om de populaire volkse markt te huisvesten die zich tot dan op Piazza Testaccio bevond, is vandaag één van de meest populaire plekken in de wijk.
De markt biedt een klassiek gamma van fruit, vis, vlees en groenten aan, evenals kleding, maar wordt ook gewaardeerd door fijnproevers vanwege het brede gamma aan eenvoudige maar lekkere Romeinse streetfood, te vinden in de talrijke kraampjes.
In het centrum van de markthallen bevindt zich bovendien een archeologische site die na reservatie te bezoeken is tijdens de regelmatige opendeurdagen die de marktkramers organiseren. Op die dagen blijven de markthallen tot ’s avonds laat open en vinden er show en evenementen plaats.
Bij de aanleg van het nieuwe marktcomplex ontdekten archeologen ondergronds een oud-Romeinse verbindingsweg naar de aanlegkaaien van de Tiber. Op ruim 12 m diepte vonden ze talrijke resten en ruïnes van pakhuizen en woningen.
Langs deze weg en de route richting Tiber, ligt de omgeving bezaaid met honderden potten en amforen van 18 tot 20 eeuwen oud. Er werd ook heel wat materiaal ontdekt dat gebruikt werd in de scheepvaart en voor het herstellen van boten.
Op deze plek bevond zich ook een groot horreum, een Romeins pakhuis, meer dan 1 ha groot, voor de opslag en distributie van voedsel, waaronder graan en olijfolie.
Alles in de ondergrond van Testaccio bleef zeer goed bewaard omdat er gewoon op het puin van de vorige vestigingen werd voortgebouwd. Er werd vrijwel nooit iets afgegraven.
Archeologen ontdekten niet alleen monumentale overblijfselen en ruïnes uit zowel de oudheid als de middeleeuwen, maar ook archeo-botanische resten van wijngaarden, boomgaarden, moestuinen en, bijzonder, de grootste hoeveelheid kalkoenafval die ooit in Italië werd gevonden. Dit diertje was destijds blijkbaar zeer gewaardeerd in de Romeinse keukens.
De site is ook te bezoeken op elke tweede dinsdag van de maand (uitgezonderd in augustus) door groepen met een eigen gids. Dit kan na reservering op het volgende adres: sscol.museotestaccio@beniculturali.it.
Voor individuen, scholen en groepen zonder eigen gids kunnen informatie en reservaties aangevraagd worden op het volgende adres: sottosopra.testaccio@gmail.com.
De nieuwe markthal bevindt zich aan de voet van de Schervenberg (Monte Testaccio), vlakbij het vroegere slachthuis. Het unieke van Testaccio is dat hier vrijwel de hele geschiedenis vanaf de Republikeinse tijd tot aan de Renaissance kan worden gereconstrueerd.
Van opslagplaats voor goederen en de eerste magazijnen, de aanleghaven tot de geleidelijke evolutie naar onbewoond platteland en, sinds de achttiende eeuw, de uitbouw tot een voor die tijd zeer moderne buitenwijk van Rome.
Ook bekend in Testaccio is de Fontana delle Anfore of de Fontein van de Amforen, die in 1926 werd vervaardigd door Pietro Lombardi. De fontein werd op 26 oktober 1927 ingehuldigd op Piazza Testaccio, dat toen nog Piazza Mastro Giorgio heette.
Door stabiliteitsproblemen in de ondergrond werd de fontein in 1935 verplaatst naar Piazza dell’Emporio. Na het verhuizen van de populaire volksmarkt naar de nieuwe markthallen, werd het plein volledig geherwaardeerd als open ruimte en werd de fontein in 2015 terug op zijn oorspronkelijke plekje neergezet.
De vrij hoge Amforenfontein in is volledig vervaardigd uit travertijn. De fragmenten van de Romeinse amforen die erin verwerkt zijn en de afbeeldingen van de amforen zelf, verwijzen uiteraard naar Monte Testaccio, de Schervenberg, en het verleden van de wijk als handelshaven.
Testaccio is vandaag ook gekend als de plek waar een deel van het Romeinse nachtleven zich afspeelt en is erg populair door de aanwezigheid van vele nachtclubs en een aantal goedkope maar uitstekende trattoria’s.
Andere bekende sites in Testaccio zijn het Cimitero Acatolico of de protestantse begraafplaats, waar heel wat beroemdheden begraven liggen en de Piramide van Cestius. Ook de Porticus Aemilia, de schaarse restanten van een complex van pakhuizen uit de oudheid, het grootste commerciele gebouw dat ooit in Rome werd gebouwd, is een bezichtiging zeker waard. Het blijven indrukwekkende getuigen van het grootse verleden van Rome
Archeologische zone Mercato di Testaccio
Had je ook graag alle foto’s gezien die dit nieuwsbericht illustreren?
Jammer, maar de volledige toegang tot onze nieuwsberichten is voorbehouden aan clubleden van S.P.Q.R. Die konden deze beelden reeds eerder bekijken via hun exclusieve dagelijkse en geïllustreerde nieuwsbrief.
Help deze site reclamevrij houden en sluit je aan als lid van onze vereniging van Romevrienden (en -vriendinnen natuurlijk!).
S.P.Q.R. - Romenieuws 
Geef een reactie