De felrode postbussen, die al sinds 1961 in het straatbeeld van Rome te zien zijn, zullen de komende twee jaren grotendeels verdwijnen.
Sommigen maken plaats voor gloednieuwe exemplaren met elektronische snufjes. Die nieuwe postbussen werden het voorbije jaar op vijftien plaatsen in Rome getest.
In luchthavens, treinstations, aan het eindpunt van bus- en tramhaltes en in postkantoren zullen de postbussen in ieder geval blijven bestaan.
De rode brievenbussen van Poste Italiane, het Italiaanse staatspostbedrijf, leggen nog zowat als enige de link naar de postbezorging in de vorige eeuw.
In een tijdperk waarin de meeste communicatie digitaal verloopt, beslisten de postdiensten om ook dit symbool uit het verleden te moderniseren. Ze hebben hoe dan ook hun beste tijd gehad. De exemplaren in Rome zijn vaak beklad met graffiti of hangen vol reclamestickers.
Overigens zullen ook elders in Italië duizenden postbussen verdwijnen. Van de 46.500 exemplaren die nu nog in heel het land aanwezig zijn, zullen er uiteindelijk slechts 29.000 overblijven.
Voor alle duidelijkheid: aan de postbussen van de Soevereine Militaire Orde van Malta en deze van Vaticaanstad wijzigt niets. Dat zijn nu eenmaal andere landen. Precies daarom gooi je in Vaticaanstad best geen kaartjes met een Italiaanse postzegel in de postbussen. Of omgekeerd natuurlijk.
Hoeveel brieven en, vooral, hoeveel prentbriefkaarten de voorbije zestig jaar in de rode postbussen in Rome werden gedropt, valt niet te becijferen. Het moeten er vele miljoenen zijn.
Hoewel in de souvenirzaken en krantenwinkels nog steeds volop prentkaartjes te koop zijn, worden er al jaren steeds minder verstuurd. Ook de gewone brievenpost is in Italië fel teruggevallen.
De evolutie van de postmarkt heeft de voorbije jaren geleid tot een drastische vermindering van de postvolumes die via de brievenbussen worden bezorgd.
Het gaat nog slechts om een percentage van ongeveer 3 procent van het totale postvolume. Het aantal poststukken daalt jaarlijks met ruim 20 procent.
Momenteel werkt Poste Italiane een plan uit om na te gaan op welke locaties nog een postbus wordt geplaatst. Het belangrijkste criterium daarbij is de afstand die een burger moet afleggen om een postbus te bereiken.
De helft van de bevolking moet op een halve kilometer van hun woning een postbus kunnen vinden. 85 procent van de inwoners moet er eentje beschikbaar hebben op een afstand van maximaal 1 kilometer.
92 procent moet een postbus aantreffen op een maximale afstand van 1,5 kilometer en voor 98 procent van de Italianen mag een postbus maximaal 3 kilometer van hun woonplaats verwijderd zijn.
De postbussen die op hun plaats blijven, zullen wel worden vervangen door exemplaren van de nieuwste generatie. Het worden ‘slimme’ brievenbussen, uitgerust met sensoren die de aanwezigheid van brieven kunnen detecteren. Het uiterlijk verschilt niet zoveel van de huidige exemplaren. Ook de rode kleur blijft.
Zo kunnen de ophaalrondes van de postbodes geoptimaliseerd worden. Zodra er één poststuk in de brievenbus zit, wordt die leeggemaakt. Wordt er geen enkele brief of kaartje gepost, zal die postbus bij de ophaalronde gewoon worden genegeerd. Die aanpak moet de hele ophaalprocedure versnellen.
De nieuwe postbussen zullen daarnaast ook de temperatuur, de vochtigheid en het vervuilingsniveau van onder meer fijnstof kunnen registreren.
Die gegevens worden periodiek weergegeven en bijgewerkt op een zeer energiezuinig e-ink-scherm. De batterij die in de postbus is geïntegreerd, gaat een jaar lang mee, is weerbestendig en beschermd door gepantserd glas.
Rome werd vorig jaar uitgekozen als testgebied om de nieuwe generatie postbussen uit te proberen. In mei werd aan het postkantoor van Roma Prati aan de Viale Giuseppe Mazzini de eerste slimme postbus van Italië geïnstalleerd.
Nadien volgden anderen, onder meer op Piazza Navona, Piazza di Montecitorio, Piazza di San Bernardo, Piazza Bologna, Via Nazionale, Via di Sant’Agostino en Piazza di Sant’Eustachio. In totaal werden tijdens de testperiode in Rome vijftien slimme postbussen geplaatst.
De eerste Italiaanse postbussen werden geïnstalleerd in 1886, toen de Algemene Directie van de Post bij het atelier Ettore Calzone honderd exemplaren bestelde. Die waren bestemd voor de stations bij de belangrijkste spoorlijnen van het land.
In 1906 waren er in Italië reeds 20.530 vaste en 6.942 mobiele postbussen. Ze werden gebruikt in stations, op treinen, op trams, stoomboten en in hotels.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog begeleidden speciale postkantoren de troepen naar het front met brievenbussen. Na het einde van de monarchie in 1946 werd het embleem van het Koninkrijk Italië verwijderd van alle postbussen.
Tussen 1957 en 1959 kwam er een nieuw model. Dat was speicaal ontworpen om het toenemende aantal automobilisten het comfort te bieden dat ze een brief konden posten zonder uit hun voertuig te stappen.
Tot in de jaren ’60 van de vorige eeuw kon je brievenpost ook kwijt in speciale postboxen die aan de zijkanten van trams en bussen waren bevestigd.
Tussen 1961 en 1965 arriveerden de postbussen met twee sleuven, om de post die naar de stad werd gestuurd te scheiden van de post die ergens anders naartoe ging. Dat zijn de exemplaren zoals we die vandaag nog in Rome kennen.
Aan de ingebruikname van deze postbussen ging een reusachtige informatiecampagne vooraf. Mensen waren het immers gewoon om hun lokale brievenpost in de ene bus te steken en brieven voor andere of buitenlandse bestemmingen in een tweede bus.
S.P.Q.R. - Romenieuws 