Populaire koffie-eilandjes in Galleria Alberto Sordi eind deze maand dicht

De twee populaire ovale koffie-eilandjes in de Galleria Alberto Sordi aan de Via del Corso sluiten eind deze maand. Een veertigtal mensen verliezen daardoor hun werk. Waarom de koffiebars gesloten worden is voorlopig onbekend. De gerenoveerde Galleria Alberto Sordi (vroeger Galleria Colonna) opende in 2003 de deuren. Vanaf het begin vormden de koffie-eilandjes een aangenaam rustpunt voor het winkelend publiek en de voorbijgangers in het enorme gebouw. De koffiebars zullen vermoedelijk niet zo lang gesloten blijven, maar zullen er in de toekomst wellicht anders uitzien en meer dan waarschijnlijk een nieuwe uitbater krijgen. De handelaars die hier een winkel uitbaten zien de koffie-eilanden niet graag vertrekken, want ze brachten veel volk mee.

In de ochtenduren zijn de koffie-eilanden vooral een populaire plek waar je lokale politici en hoge ambtenaren kon aantreffen, die op weg naar hun werk in het vlakbij gelegen parlement of de ambtswoning van de premier nog even een koffietje kwamen proeven of een woordje wisselden met een journalist. Na 14 jaar valt nu de plotse beslissing de populaire bareilanden te sluiten. Waarom weten de winkeliers of de galerijbewakers niet. Niemand vertelt hen iets.

Het personeel van de koffiebars weet zelf ook niet meer, alleen dat 31 oktober hun laatste werkdag is. Misschien loopt het contract met de eigenaar van het cateringbedrijf van Guido Anastasio Pugliese en de uitbater van de Galleria af, ofwel werd de 25.000 euro huurgeld per maand (voor 50 m² !) een te hoge last. De Galleria wordt beheerd door de Sorgente Group, die wereldwijd voor meer dan 5 miljard euro in de vastgoedportefeuille heeft.

Hoewel de Galleria Alberto Sordi nog steeds erg populair is en er dagelijks veel volk passeert (het gebouw vormt tevens een verbinding tussen verschillende straten) voelt het toch wel de hete adem van andere grootschalige initiatieven in de stad zoals de vorige week geopende nieuwe La Rinascente en de Apple megastore die tegen het einde van dit jaar op Piazza San Lorenzo in Lucina de deuren opent.

Bovendien was er na de terroristische aanslagen in Parijs een tijdlang een opmerkelijke daling van het superrijke cliënteel uit de Verenigde Arabische Emiraten en Rusland. Volgens geruchten zouden de eigenaars dan ook een herinrichting van het pand overwegen.

De vroegere Galleria Colonna werd na enkele jaren renovatie op 30 oktober 2003 omgedoopt tot Galleria Alberto Sordi, dit als eerbetoon aan de populaire Romeinse acteur die op 24 februari van dat jaar overleed. Sordi begon zijn carrière in Teatro Galleria, dat destijds deel uitmaakte van het gebouw.

Het enorme pand in art-nouveaustijl werd ontworpen in het prille begin van de twintigste eeuw door architect Dario Carbone. Het werd gebouwd op de plaats van het oorspronkelijke Palazzo Piombino en ingehuldigd in 1922. Het kreeg de naam ‘Colonna’ omwille van de hier recht tegenover gelegen Piazza Colonna.

In Rome is de filmacteur, regisseur, zanger, componist Alberto Sordi nog steeds een grote held. De carrière van Sordi overspant zeven decennia. Hij werd een icoon van de Italiaanse cinema, een medium dat hij, geholpen door zijn speciale stem en Romeinse accent, gaandeweg wist te veroveren. Hij acteerde vooral in komedies en lichte drama’s. In de laatste jaren van zijn leven was hij een graag gezien jurylid op verschillende internationale filmfestivals.

Sordi overleed aan een hartaanval. Zijn begrafenis in de San Giovanni in Laterano zorgde, na die van paus Johannes Paulus II, voor de grootste volkstoeloop die Rome ooit voor een dergelijke gebeurtenis had gezien: er kwamen meer dan een miljoen mensen bij elkaar aan de basiliek. De acteur speelde in meer dan 150 films. Hij was ook jarenlang de stem van Oliver Hardy in de nagesynchroniseerde versie van de Laurel & Hardy-films. Elf jaar na zijn dood kreeg hij als eerbetoon een grote muurschildering op het kruispunt van de Via Francesco Sivori en de Via della Meloria, vlakbij het metrostation Cipro.

De acteur werd ook vereeuwigd in een straatnaam. De Viale Alberto Sordi is terug te vinden in Villa Borghese, vlakbij het Casa del Cinema. De plaquette werd onthuld door zijn zus Aurelia. In de wijk Garbatella, waar hij opgroeide, vind je aan de muur van zijn voormalige woning een grote poster met aan beide zijden van Sordi’s afbeelding de namen van de films waarin hij speelde. Sordi was ook een hevige supporter van AS Roma en wordt ook bij die club nog altijd sterk in ere gehouden.

De goedlachse en immer vriendelijke acteur is altijd een volksmens gebleven en werd door de Romeinen op handen gedragen. In talrijke Romeinse eetgelegenheden heb je ongetwijfeld al eens de foto of poster gezien met de legendarische scène uit de film Un americano in Roma uit 1954, waarbij Sordi een bord maccheroni te lijf gaat. Het is een iconisch beeld dat in vrijwel elke authentieke trattoria is terug te vinden.

Alberto Sordi is een acteur die in talrijke films de stad Rome op een onnavolgbare wijze altijd heeft gekoesterd. Maar tegelijk hield hij de Romeinen en Italianen in het algemeen ook een spiegel voor, durfde hij focussen op de fouten, het soms ellendige leven en de miserie van alle dag. Maar hij werd al vroeg onsterfelijk in komedies zoals Due notti con Cleopatra, eveneens een film uit 1954, waar hij als Cesarino heerlijk voor de gek wordt gehouden door een stralende 20-jarige Sophia Loren in de dubbelrol van zowel de Egyptische koningin als de slavin Nisca.

Advertenties

Nieuw winkelcomplex integreert belangrijke archeologische vondst

Sommigen herinneren zich zeker nog de vroegere La Rinascente-winkel in Rome. Die bevond zich in het gebouw aan de Via del Corso waar zich vandaag de enorme Zara-winkel bevindt. Dat was trouwens Zara-vestiging nr. 5.000 wereldwijd. La Rinascente verliet het pand zeven jaar geleden en werkte lange tijd aan een nieuw onderkomen. Vorige donderdag opende het nieuwe winkelcomplex La Rinascente op de hoek van de Via Due Macelli en Via del Tritone. De oude kantoorgebouwen die hier vroeger stonden en dateerden uit de jaren ’50 van de vorige eeuw werden afgebroken, waarna een gloednieuw gebouw werd opgetrokken. Een dergelijke ingreep is vrij uitzonderlijk in de binnenstad van Rome, maar dat is niet de reden dat de werken zolang hebben geduurd.

Op een oppervlakte van 14.000 m² verspreid over acht verdiepingen kunnen de modebewuste Romeinen sinds eind vorige week hun kooplustige hartje weer ophalen in het nieuwe La Rinascente-complex. Behalve het enorme aanbod aan mode-artikelen kunnen bezoekers ook genieten van vier restaurants en een panoramisch terras met eetgelegenheid. Wat het gebouw extra aantrekkelijk maakt is dat je onder het gelijkvloers, op -1, een uniek stukje Rome uit de oudheid aantreft.

Archeologen ontdekten in de fundamenten van het vroegere gebouw immers niet alleen sporen van zeer oude nederzettingen maar ook vijftien bogen van het originele Aqua Virgo aquaduct en resten van het Salaria Vetus aquaduct. Toen duidelijk werd waar men hier toevallig op gebotst was, werden de werkzaamheden aan La Rinascente meteen voor twee jaar stilgelegd, een periode waarin archeologen alles zorgvuldig in kaart hebben gebracht.

De jarenlange vertraging van de bouwwerkzaamheden heeft nu wel de creatie van een nieuw en kostbaar archeologisch gebied in het winkelcomplex opgeleverd. Dankzij een vernieuwende visie op het archeologische erfgoed, kan het publiek in deze openbare ruimte gratis een blik werpen op de arcades van de Aqua Virgo en tegelijk met behulp van virtuele reconstructies het verhaal meekrijgen van de geschiedenis van deze belangrijke watervoorziening uit de oudheid.

Het gebied dat onder de leiding van een team archeologen werd opgegraven, leverde een gedeelte op van bijna onaangetast stedelijk weefsel uit de oudheid, waardoor de wetenschappers erg veel konden leren over de historische evolutie van het gebied tussen de Pincio en de Quirinale. Nadat de archeologen hun werk hadden gedaan is de waardevolle ontdekking op een fraaie manier geïntegreerd in de winkel en maakt deze nu deel uit van het Romeinse erfgoed. Het is een bezoek aan La Rinascente zeker waard.

Behalve overblijfselen van de twee voormelde aquaducten werden ook resten van woningen en een klein badcomplex gevonden, allemaal ingericht m et mozaïeken en polychrome marmeren vloeren. Het gaat om structuren uit het begin van de eerste eeuw. Langs de Salaria Vetus was het gebruikelijk om grafmonumenten op te richten. Daarvan zijn een drietal restanten teruggevonden, waarvan eentje behoorlijk bewaard bleef en een grafkamer bevatte die bekleed is met tufsteen en travertijn.

In Rome hoef je als archeoloog niet echt verbaasd te zijn over een vondst als er wat dieper wordt gegraven, maar omdat het gebied reeds in 1950 werd bestudeerd, waren de huidige ontdekkingen toch nog een verrassing. Ditmaal werden de kelderfunderingen echter een drietal meter dieper uitgegraven. Niemand had kunnen vermoeden dat hier nog een stukje Rome uit de oudheid bewaard was gebleven.

Tot slot nog een leuk nieuwsje: het gelijkvloers en de eerste verdieping van het enorme nieuwe winkelcomplex werden samen met de gevel ontworpen en aangepast door Vincent Van Duysen Architects uit Antwerpen. Een extra reden om dus zeker eens een kijkje te nemen in dit warenhuis van de mode. De reis naar de oudheid krijg je er gratis bij.

Resten van oude muur ontdekt na graafwerken vlakbij het Colosseum

Tijdens werkzaamheden voor de nieuwe metrolijn C werden op de plaats waar het nieuwe station Fori Imperiali / Colosseo moet worden gebouwd, vlakbij het Colosseum, resten ontdekt van een oude muur. De vondst bevindt zich een paar meter onder het straatniveau en verkeert in zeer slechte staat. De restanten zijn enkel zichtbaar vanaf een hoger niveau, en worden dus niet opgemerkt door de meeste voorbijgangers.

De ontdekte structuren hebben wellicht dienst gedaan tijdens de bouw van het Colosseum, al zijn ze zo slecht bewaard dat dit nog niet helemaal duidelijk is. De verwoesting van de site is aangericht tijdens de bouw van de Via dei Fori Imperiali in de jaren dertig van de vorige eeuw, toen Mussolini een grote paradeweg dwars doorheen het Forum Romanum liet aanleggen. Ook daarna zijn door wegenwerken en het aanleggen van nutsvoorzieningen nog verdere beschadigingen toegebracht.

Om de voortzetting van de uitgravingen voor de metrohalte niet te vertragen zullen de gevonden funderingen worden verwijderd. De vondst heeft volgens archeologen enkel documentaire waarde en zal dus dus niet worden bewaard.

Het ontstaan van de Via dei Fori Imperiali is te wijten aan Benito Mussolini. De fascistische tijd in Rome wordt vooral herinnerd door een aantal bouwkundige ingrepen, vaak ten behoeve van – nooit aangelegde – megalomane bouwwerken. De afbraak (1931–1933) van de middeleeuwse en renaissancewijk tussen Piazza Venezia en het Colosseum was en is één van de meest omstreden ingrepen.

Niet alleen ging veel kunsthistorisch en cultureel belangrijk materiaal verloren, ook werd verzuimd het afgebrokene grondig te documenteren. In de periode 1924 tot 1932 werden de keizerfora opgegraven. Die werden voor een groot deel weer opgeofferd voor de aanleg van een brede laan, hoofdzakelijk bestemd voor de parades van Mussolini, de strook die we vandaag kennen als de Via dei Fori Imperiali.

Eerste Formule E-wedstrijd in Rome wordt gereden op 14 april 2018

Volgend jaar wordt op zaterdag 14 april de eerste Formule E-wedstrijd gereden in Rome. De Formule E is een autosportklasse georganiseerd door de FIA maar waaraan enkel elektrische auto’s deelnemen. De wedstrijd in Rome wordt de zevende ronde van in totaal veertien races. In 2012 ontstond het idee om een elektrisch aangevoerde autosportklasse op te richten. Het eerste kampioenschap werd gehouden in het seizoen 2014-2015, terwijl in de tweede helft van 2013 enkele demonstratie-evenementen werden gehouden.

Het circuit in Rome heeft 21 bochten en situeert zich in de EUR-wijk. Het zal één van de langste zijn in de jonge geschiedenis van de elektrische klasse. Het circuit begint op de Via Cristoforo Colombo en voert onder andere langs de Obelisco di Marconi, een monument dat gebouwd werd ter ere van Guglielmo Marconi voor de Olympische Zomerspelen van 1960.

Bij een Formule E-wedstrijd verschijnen tien teams aan de start, met in totaal twintig coureurs en veertig auto’s.  Elk team heeft twee coureurs en vier wagens. De zogenaamde ePrix’, worden georganiseerd  in tien steden over de hele wereld. De circuits zijn gemiddeld tussen de 2,5 en 3 km lang. De auto’s accelereren van 0 naar 100 km/uur in drie seconden en bereiken een maximumsnelheid van 220 km/uur. Het geluidsniveau bedraagt  ongeveer 80 dB, waar een normale auto 70 dB en een bus 90 dB produceren

Nelson Piquet Jr., Sebastien Buemi en Lucas di Grassi reden vandaag samen met de nieuwe Italiaanse Formule E-coureur Luca Filippi in formatie door de straten van Rome om de race officieel aan te kondigen en werden ook ontvangen in het stadhuis op Piazza del Campidoglio. Formule E-baas Alejandro Agag was eveneens bij de presentatie aanwezig, net als burgemeester Virginia Raggi en Angelo Sticchi Damiani van de Automobile Club d’Italia.

De eigenaren van de Formule 1, Liberty Media, willen in de toekomst eveneens meer stratencircuits aan de kalender toevoegen. De Grand Prix van Italië wordt als sinds jaar en dag verreden op de thuisbasis van Ferrari, Monza. Het is mogelijk dat de Formule 1-top beslist om in de toekomst nog een Italiaanse race toe te voegen. Het circuit voor een Formule 1-race in Rome moet in dat geval wel langer zijn dan dit voor de Formule E. De komst van een Formule 1 in Rome was een droom van voormalig burgemeester Gianni Alemanno, maar werd in zijn ambtsperiode nooit gerealiseerd.

Vierstromenfontein van Bernini heel even in de steigers

Je zal maar pech hebben als toerist wanneer je, al wandelend langs de mooiste fonteinen van Rome, de fantastische Vierstromenfontein van Bernini op de Piazza Navona in de steigers ziet staan. Geen klaterend water, zelfs geen mooi zicht op de vier imposante beelden van de Fontana dei (Quattro) Fiumi, dus ook geen foto’s met lachende toeristen. Een kleine tien jaar geleden werd de fontein volledig gerestaureerd, een project dat 2,5 jaar duurde en het monument lange tijd aan het oog van voorbijgangers en bezoekers onttrok. Nu ging het gelukkig enkel maar om een onderhoudsbeurt. Maar het effect op de teleurgestelde bezoekers was hetzelfde.

Helaas moeten alle monumenten in Rome nu en dan worden opgeknapt en verdwijnen voor vaak niet definieerbare tijden onder zeildoek en bouwsteigers. Bij fonteinen moet omwille van het altijd stromende water en de algengroei die daardoor ontstaat, nog vaker worden ingegrepen. De belangrijkste fonteinen in Rome krijgen dus regelmatig een stevige onderhoudsbeurt.

Tijdens dit routine-onderhoud dat meestal in de herfstperiode wordt uitgevoerd, worden beelden zoals deze op de Vierstromenfontein gereinigd met behulp van een lange mechanische arm die aan een hoogtewerker wordt bevestigd. Het onkruid en de algen worden eveneens verwijderd en het waterbassin wordt leeggemaakt en gereinigd.

Het verlichtingssysteem wordt uit elkaar gehaald, nagekeken en opnieuw geïnstalleerd. Deze operatie neemt meestal slechts een paar dagen in beslag, maar het blijft natuurlijk jammer dat jij voor de eerste keer in je leven Rome bezoekt en dan terechtkomt bij een fontein die tijdelijk buiten gebruik is. Dat is helaas onvermijdelijk maar misschien een reden om nog eens opnieuw naar Rome te reizen.

De beroemde Vierstromenfontein, samen met de Trevi wellicht de meest gefotografeerde fontein in Rome, werd van 1648 tot 1651 gebouwd in opdracht van paus Innocentius X en ondermeer bekostigd met een extra belasting op brood, zout en vlees, een maatregel die door de Romeinse bevolking indertijd – zeer begrijpelijk – niet in dank werd afgenomen.

De fontein kwam er als gevolg van een ontwerpwedstrijd om Piazza Navona te verfraaien. Bernini mocht aanvankelijk niet meedoen van de paus, want de kunstenaar was de grote favoriet geweest van de vorige paus, Urbanus VIII, en die was alles behalve een vriend van Innocentius X. Deze laatste had dus enkel aan Francesco Borromini en Alessandro Algardi een ontwerp gevraagd. Op aandringen van prins Ludovisi, voor wie Bernini het Palazzo di Montecitorio (het huidige parlementsgebouw) had gerealiseerd, mocht Bernini uiteindelijk toch een ontwerp indienen.

De kunstenaar bezorgde aan donna Olympia Maidalchini-Pamphili, de schoonzus van Innocentius X, een zilveren schaalmodel van de fontein zoals hij die zag. Olympia vond dit ontwerp zo prachtig dat ze de paus kon overtuigen om de opdracht toch aan Bernini te gunnen. Hij heeft daar geen spijt van gehad, want al snel besefte de paus dat het onmogelijk was om het enorme talent van de veelzijdige Bernini te negeren. Het is overigens goed gekomen tussen die twee, want in de Galleria Doria Pamphili aan de Via del Corso, kan je onder meer een paar mooie portretbustes bewonderen die Bernini later nog gemaakt heeft van Innocentius X. De rivaliteit tussen Borromini en Bernini werd met de bouw van deze fontein wel flink aangewakkerd. Tussen deze twee kunstenaars kwam het dus nooit meer goed.

De Vierstromenfontein heeft zijn naam te danken aan de beelden die erop geplaatst zijn. Zij stellen namelijk vier grote stromen uit de vier toen bekende werelddelen voor. In tegenstelling tot wat veel mensen denken zijn de beelden niet van Bernini zelf, maar werden ze gemaakt door diverse leerlingen uit zijn atelier.

Het eerste is van Claude Poussin en staat voor de Ganges in Azië, uitgebeeld door een riviergod met een lauwerkrans op het hoofd en een grote stok (of boom) tussen de knieën. De Donau in Europa (van Antonio Raggi) draagt het pauselijke wapen.

De Nijl (Afrika) werd gerealiseerd door Giacomo Antonio Fancelli en toont een boomgod met een doek over zijn hoofd. Dit zou verwijzen naar het feit dat de bronnen van de Nijl in die tijd nog niet ontdekt waren. Als laatste is er de Rio de la Plata, de voorstelling van Amerika door Francesco Baratta, die een vreemd soort gordeldier toont met een stapel muntstukken eromheen. Dit zou symbool staan voor bodemschatten van Zuid-Amerika maar kan ook een verwijzing zijn naar de primitieve bevolking in dat continent, waar de eerste missionarissen pas waren begonnen met het bekeren en dopen van de inboorlingen.

Over het beeld van de Rio de la Plata wordt weleens verteld dat het lijkt weg te duiken uit angst dat de gevel van de tegenover gelegen Sant’Agnese in Agone op hem valt. Ook het beeld van de Nijl, met de doek over het hoofd, zou dit doen om het kerkgebouw van de Heilige Agnes zeker niet te moeten zien. Bernini zou dit zo laten maken hebben omdat de Sant’Agnese-kerk door zijn rivaal Borromini is gebouwd. Het is een leuke en eigenlijk wel grappige anekdote, die door vele gidsen in Rome regelmatig wordt verteld, maar die onmogelijk kan kloppen omdat de fontein reeds in 1651 volledig klaar was en de bouw van de kerk pas in 1652 begon.

Bij drie rivieren hoort een dier, we beginnen met de Rio de la Plata (Spaans voor Zilverrivier) waarnaast een stapel munten ligt en in het bekken eronder staat het voormelde vreemde gordeldier, eigenlijk meer een soort krokodil. Bij de Nijl hoort een leeuw en bij de Donau een paard, enkel de Ganges moet het zonder vertegenwoordiger van zijn fauna stellen.

Voor het paard (aan de kant van de kerk) tussen Amerika en Europa, naar verluidt het enige deel van de fontein dat Bernini volledig zelf zou gebeeldhouwd hebben, heeft een beroemd renpaard uit Bernini’s tijd model gestaan, het luisterde naar de naam Montedoro. Op de fontein kronkelt ook een vervaarlijk uitziende slang.

De fontein is grotendeels vervaardigd uit travertijn, een marmerachtige, poreuze kalkafzetting uit Tivoli en Monte Rotondo dat ter plaatse bewerkt werd. Enkel de diametraal staande beelden die de Nijl en de Donau voorstellen werden gehakt uit echt marmer (met marmer bedoelt men alle gekristaliseerde kalksteensoorten die gepolijst kunnen worden).

De palmboom, de rots en de planten in de spleten waren oorspronkelijk gekleurd. Ook opvallend is de 16,54 meter hoge obelisk die in het midden van de fontein omhoog rijst. De volledige fontein, met de sokkel erbij, is op die manier 35 meter hoog. Het samenbrengen van architectuur en beeldhouwwerk in deze fontein was revolutionair ten opzichte van andere fonteinen die tot dan toe in Rome werden gebouwd.

De obelisk is afkomstig uit het Circus van Maxentius aan de Via Appia en komt – in tegenstelling tot veel andere obelisken in Rome – niet uit Egypte maar werd uitgehakt in opdracht van keizer Domitianus. Paus Innocentius X besliste om die oude, ondertussen omgevallen en gebroken obelisk, te herbruiken voor de Piazza Navona, de plek waar zich in de oudheid overigens het stadion van Domitianus bevond.

De hiërogliefen op de obelisk zijn pas aangebracht zijn bij de verplaatsing naar de Piazza Navona. Op de obelisk is ook het familiewapen van Innocentius X aangebracht: de duif met de olijftak, niet enkel een voorstelling van de Heilige Geest, maar ook een symbool voor de evangelisatie van de vier werelddelen.

Toen de fontein in 1651 klaar was, kwam Innocentius X nog vóór de officiële ingebruikname alvast even ter plaatse om het resultaat persoonlijk te inspecteren. Bernini verontschuldigde zich en zei dat de waterleidingen nog niet klaar waren. Ontgoocheld wilde de paus het plein verlaten toen plots het water langs alle zijden klaterend in het gloednieuwe bassin stroomde. Innocentius verklaarde toen dat deze verrassing tien jaar aan zijn leven zou hebben toegevoegd.

Zoals verteld werd het geld voor het oprichten van deze fontein bijeengebracht door een extra belasting op brood, vlees en zout. Dat veroorzaakte een storm van protest onder de bevolking, zodat het sprekende beeld Pasquino meteen reageerde: ‘Wij willen wat anders dan obelisken en fonteinen; brood willen we, brood, brood, brood’. Ook op de obelisk werden stiekem pamfletten geplakt ‘O Heer, moge deze steen in brood veranderen’.

Voor zijn werk betaalde Innocentius X zonder morren een bedrag van drieduizend scudi aan Bernini, een bewijs dat de paus heel erg tevreden was, want de man stond bekend als een zeer gierig persoon die meestal slechts met veel moeite en pas na lang aandringen met geld over de brug kwam.

Lufthansa wil 500 miljoen euro bieden voor noodlijdend Alitalia

De luchtvaartmaatschappij Lufthansa wil een bindend bod van 500 miljoen euro doen om het noodlijdende Alitalia te verwerven. Dat schrijft de Italiaanse krant Corriere della Sera. Ook de Britse lagekostenspeler EasyJet heeft naar eigen zeggen een bod gedaan op Alitalia. Eerder toonden Etihad Airways uit Abu Dhabi, dat nu al 49% van Alitalia bezit en het Ierse Ryanair al interesse voor de maatschappij.

Lufthansa, sinds kort eveneens volledig eigenaar van Brussels Airlines, wil de vliegtuigen, de slots en het personeel van Alitalia overnemen. Het Duitse bedrijf zou hebben voorgesteld het personeel te halveren tot 12.000 en de korte- en middellangeafstandsvluchten sterk te verminderen. De Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia zette begin mei de procedure voor een nakend faillissement in werking.

Het jaar 117 – Sporen van Trajanus en Hadrianus in de Lage landen

Met een boekenbeurs in het vooruitzicht komt er voorlopig nog geen einde aan het enorme aantal boeken over Rome die de weg vinden naar onze postbus. Onderzoeker en publicist Tom Buijtendorp publiceerde zopas zijn boek Het jaar 117 – Sporen van Trajanus en Hadrianus in de Lage Landen. In deze uitgave laat de auteur zien welke objecten en steden de Romeinse keizers achterlieten in onze streken en beschrijft hij wat er 1900 jaar geleden in de Lage Landen gebeurde. Zolang is het geleden dat keizer Trajanus overleed en werd opgevolgd door Hadrianus.

Precies 1900 jaar geleden overleed keizer Trajanus. Hij werd opgevolgd door Hadrianus. De expansiestrategie van Trajanus maakte plaats voor consolidatie. Waar de Romeinen eeuwenlang gestreefd hadden naar uitbreiding van hun imperium, volgde nu een periode van bestendiging.

Het Rijk dreigde namelijk ten onder te gaan omdat het te groot was geworden. Op verschillende plekken dreigde burgeroorlog. Zijn opvolger Hadrianus gooide het roer drastisch om en legde de basis voor de Romeinse Gouden Eeuw, waardoor de crisis van 117 bijna vergeten zou worden. Het jaar 117 vormt de breuklijn tussen deze twee tijdperken. De situatie in de Lage Landen illustreert deze breuk, door de strategische ligging.

Tom Buijtendorp laat aan de hand van veertig voorwerpen en plaatsen zien wat de gevolgen waren van deze strategie. Hij reconstrueert in detail de bezoeken die Trajanus en Hadrianus aan onze streken brachten en plaatst ze in de context van het jaar 117, dat cruciaal zou blijken in de geschiedenis van het Romeinse Rijk.

Buijtendorp neemt de lezer mee langs de vele nog voor het publiek toegankelijke sporen: van het Keulse paleis waar Trajanus keizer werd, naar de resten van de Romeinse megatempel onder een kerk in Elst, tot het stratenpatroon van Forum Hadriani, de door Hadrianus gestichte stad bij Den Haag. Centraal staan de zeventiende-eeuwse afdrukken van de Zuil van Trajanus uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Die zijn beter bewaard dan het origineel, alsof het een herontdekt Romeins fotorolletje is.

Tom Buijtendorp is onderzoeker en publicist en was redacteur bij NRC Handelsblad en Quote. Hij bekijkt het Romeinse keizerschap mede vanuit twintig jaar bestuurservaring in politiek en bedrijfsleven. In 2010 promoveerde hij aan de VU op Forum Hadriani.

Het jaar 117
Sporen van Trajanus en Hadrianus in de Lage landen
Auteur: Tom Buijtendorp
Taal: Nederlands
Aantal pagina’s: 288
Eerste druk: september 2017
Uitgeverij Omniboek
ISBN10 9401 9106 85
ISBN13 9789 4019 1068 2
Prijs: 20 euro