Rome heeft de meeste gratis bezienswaardigheden van alle Europese steden

De Duitse online reisvergelijkings- en boekingswebsite Omio, vroeger bekend als GoEuro, zocht uit in welke stad je de meeste gratis toeristische attracties terugvindt.

Dat is dus zonder enige twijfel Rome, waar je volgens Omio terecht kan voor 553 gratis toeristische bezienswaardigheden en zelfs 34 gratis musea.

Een gemiddelde citytrip is niet heel goedkoop. Los van de reis zelf en de kostprijs voor enkele overnachtingen, kunnen de uitgaven soms snel oplopen omdat je vaak minstens één tot zelfs twee keer per dag op restaurant eet, tickets voor tentoonstellingen en musea moet aanschaffen en de vele terrasjes soms zo aanlokkelijk zijn om er een tijdlang te blijven zitten.

Dan hebben we het nog niet over de vele aantrekkelijke winkels die er alles aan doen om toeristen tot een aankoop te verleiden en daar vaak ook in slagen. Maar in Rome ben je, vergeleken met alle andere Europese steden, voor wat betreft het aantal gratis bezienswaardigheden dus het best af.

Rome is echter niet de goedkoopste stad. Omio onderzocht ook welke Europese steden het meest budgetvriendelijk zijn in hun geheel.

De organisatie selecteerde op basis van de interne boekingsgegevens uit 2022 de honderd populairste reisbestemmingen. Vervolgens werd bekeken of deze steden geschikt zijn voor een low-budget reis.

In totaal werden twaalf indicatoren geselecteerd in drie onderzoeksgebieden: ‘Activiteiten‘, ‘Eten & Drinken’ en ‘Infrastructuur’. Er is geen rekening gehouden met reis- en verblijfskosten.

In de top tien staan voor Italië enkel Venetië (op 3) en Firenze (op 10). Rome staat op de 37ste plaats. De volledige Top 100 kan je hier dowloaden.

Toeristen ondervraagd over de kwaliteit van openbare diensten in Rome

ACoS, het agentschap dat de kwaliteit van de openbare diensten van de stad Rome controleert, heeft autonoom een onderzoek uitgevoerd om te peilen in welke mate toeristen tevreden zijn over de aangeboden voorzieningen in de stad.

Het onderzoek liep parallel met een onderzoek naar de kwaliteit van het toerisme, in opdracht van de afdeling Grote Evenementen, Sport, Toerisme en Mode (Dipartimento Grandi Eventi, Sport, Turismo e Moda).

In totaal werden eind vorig jaar door de inspecteurs van ACoS in het centrum van Rome 687 willekeurige toeristen onderschept op straat. Zij kregen de vraag of ze even tijd hadden om mee te werken aan het onderzoek. 230 bezoekers uit in totaal veertig landen wilden dat wel doen.

53 procent van de deelnemers aan de enquête waren mannen en 47 procent vrouwen. De meesten van hen kwamen uit niet-Europese landen (71%) en bijna acht op de tien (78 procent) van de ondervraagden waren ouder dan 66 jaar.

Het Agenzia per il controllo e la qualità dei servizi pubblici locali di Roma Capitale polste bij de toeristen onder meer naar hun waardering van bus en tram, metro en taxi, de netheid en de reiniging van de straten, de openbare verlichting, ervaringen in stedelijke musea, parken en villa’s, openbare toiletten en openbare wifi.

Er werd aan de toeristen gevraagd van welke openbare diensten ze gebruik maakten tijdens hun verblijf en hoe ze elk daarvan zouden beoordelen.

In het eindrapport van ACoS worden voor elke dienst de cijfers van de toeristen vergeleken met de antwoorden van Romeinse burgers die door het AcoS al eerder werden verzameld als onderdeel van het jaarlijkse onderzoek naar de kwaliteit van het leven en de lokale openbare diensten in Rome.

Het ontbreken van een gratis en gemakkelijk toegankelijke openbare toegang tot het internet en het ontbreken van voldoende openbare toiletten waren de meest gehoorde klachten en opmerkingen bij toeristen.

Het bizarre is dat de stad met DigitRoma Wifi wel beschikt over openbare internettoegang, maar de dienst wordt weinig gebruikt, kampt regelmatig met slechte verbindingen en is bij vele bezoekers amper bekend.

Vrijwel alle ondervraagden hadden negatieve commentaar op de aanpak van de reinigingsdiensten en de algemene netheid in de stad. Daarmee lopen hun meningen gelijk met die van de Romeinen zelf.

Ook de openbare verlichting van straten en monumenten worden door de toeristen gunstig beoordeeld.

Wel goed scoorden de bezoeken aan de vele historische villa’s die Rome telt. Zes op de tien toeristen vinden die fantastisch.

Wie een stadsmuseum bezocht, oordeelt daar doorgaans positief over, maar de stedelijke musea moeten het inzake bekendheid wel afleggen tegen de staatsmusea en de Vaticaanse Musea.

Ook het openbaar vervoer scoort relatief goed bij 73 procent van de toeristen. Door de pendelende inwoners worden bus, trein en metro vaak verguisd.

Taxi’s kunnen bij nog geen drie op de tien toeristen op bijval rekenen. Het valt ook op dat toeristen relatief weinig gebruik maken van zowel de metro als taxi’s.

Dat valt wellicht te verklaren door het feit dat toeristen in Rome graag lange wandelingen maken. De stad leent er zich uitstekend toe om ze te voet te verkennen.

Het volledige rapport (Italiaans) vind je hier

Rioleringssysteem van het Colosseum levert waardevolle gegevens op

Na een onderzoek en opgravingen in het ondergrondse drainagesysteem van het Colosseum, hebben archeologen ontdekt wat de Romeinen in de oudheid aten terwijl ze naar de gladiatorengevechten in het amfitheater keken.

Hun snacks bestonden vooral uit vijgen, druiven, meloenen, noten en olijven. Vergeleken met de hoeveelheden chips, borrrelnootjes en popcorn die vandaag tijdens het kijken naar amusement worden binnengespeeld, was dat dus best wel gezonde voeding.

Opgravingen in oude rioleringssystemen leveren archeologen vaak interessante informatie op. In januari vorig jaar werd voor het eerst begonnen met een gedetailleerd onderzoek van het eeuwenoude afwateringssysteem onder het Flavische Amfitheater.

De onderzoekers maakten onder meer gebruik van draadgeleide robots die door de afvoerkanalen werden gestuurd om video-opnamen en laserscans te maken. Daarna volgde een stratigrafische opgraving waarbij over een afstand van ongeveer 70 m modder en puin werd verwijderd.

De verschillende aardlagen bleken een schat aan informatie te bevatten, bestaande uit weggegooide resten van kastanjes, walnoten, hazelnoten, vijgen, perzik-, pruimen-, kersen-, olijven-, braam- en druivenpitten, enz.

Het waren stille getuigen van de vele hapjes die door het publiek op de tribunes tijdens de spelen werden verorberd. Archeologen ontdekten ook aanwijzingen dat sommige toeschouwers installaties bouwden of meebrachten om vlees te grillen, voornamelijk varkensvlees en schapenvlees.

Daarnaast werden in het rioleringssysteem ook botten van beren, leeuwen, luipaarden, struisvogels, tijgers, herten en honden aangetroffen.

De ontdekte resten van planten die in het Colosseum groeien, vertonen een ruime mate van biodiversiteit en zijn vaak ook exotisch. Vele honderden niet-inheemse planten kwamen in het Colosseum terecht via dierlijke en menselijke uitwerpselen.

Reeds in 1870, toen de de ondergrondse structuren van het Colosseum voor het eerst werden uitgegraven en ontdaan van krotten en andere bebouwingen, werden meer dan 400 verschillende planten geregistreerd, waarvan velen exotisch en niet inheems in Italië.

Men vermoedde toen al dat talrijke zaadjes reeds in de oudheid waren meegekomen met het voedsel voor de wilde dieren waarvan de meesten uit Afrika werden aangevoerd.

Archeologen ontdekten ook heel wat persoonlijke voorwerpen, zoals sieraden, schoennagels, dobbelstenen, enz. Ook vandaag slagen bezoekers van films, concerten en andere voorstellingen er nog steeds in om eigendommen kwijt te spelen, dat was dus in de oudheid blijkbaar ook al zo.

De wetenschappers ontdekten bij het onderzoeken van het ondergrondse drainagesysteem ook 52 bronzen munten, waarvan de meeste uit de late Romeinse periode.

Eén uniek exemplaar was een zilveren munt uit het jaar 170, een bijzondere uitgave die is geslagen ter gelegenheid van de tiende verjaardag van de heerschappij van keizer Marcus Aurelius.

De bouw van het Colosseum begon omstreeks 70 na Chr. door keizer Vespasianus en werd reeds geopend in 80 onder keizer Titus. Het amfitheater is 57 m hoog, 188 m lang en 156 m breed heeft een omtrek van 527 m en een totale oppervlakte van 3.360 m². Het complex bood in de oudheid plaats aan naar schatting 55.000 tot 60.000 toeschouwers. De arena zelf is 86 m lang en 54 m breed.

Het amfitheater was toegankelijk voor iedereen maar sinds het begin van de tweede eeuw was er een hiërarchie. De belangrijkste mensen zaten het dichtst bij het spektakel. De marmeren banken en zitplaatsen waren bestemd voor de keizer, de senatoren, priesters, ridders en de Vestaalse maagden. Op de tweede rang zaten ook mensen van enig aanzien, maar die moesten genoegen nemen met bakstenen banken. De derde rang bestond uit houten banken, bestemd voor het volk van lage stand.

Het Colosseum moest je betreden via één van de genummerde ingangen (bogen). De toegangsplaatsen waren vermeld op terracotta kaartjes met het nummer van de ingang, de verdieping en de rij, een systeem dat ook in onze huidige theaters nog steeds wordt gebruikt. Alleen de ingang van de keizer (tussen boog 38 en 39) had geen nummer. Door het unieke toegangssysteem kon het Colosseum in tien tot vijftien minuten helemaal vollopen of worden ontruimd.

Het Flavische Amfitheater paste in de brood- en spelen-politiek van de keizers (panem et circenses). De agressie van het volk werd gekanaliseerd door gladiatoren en gevechten met wilde dieren die vaak de hele dag duurden. De spelen moesten ook de algemene oorlogsgeest prikkelen. Er waren gevechten tussen gladiatoren, met wilde dieren en geënsceneerde zeeslagen. Het strijdperk was bedekt met zeezand omdat dit het best bloed opslorpt.

Alles werd betaald door sponsors, in die tijd niet voor reclamedoeleinden, maar voor het politieke prestige of om in de gunst van de keizer te komen. Gladiatoren waren beroepsvechters, vaak met veel aanzien. Veroordeelden en slaven werden soms ongewapend tegen hen ingezet en konden met veel geluk hun vrijheid verdienen door te winnen.

Als er christenen in de arena kwamen, waren het degenen die als staatsvijanden in de gevangenis zaten. Ook zij konden hun vrijheid terugwinnen. Ze werden dus niet systematisch uitgeroeid of voor de leeuwen gegooid, dat strookte niet met het propagandistische idee van het Colosseum. De Kerk heeft van hen in latere tijden wel martelaren gemaakt.

De inwijdingsfeesten van het Colosseum duurden drie maanden en kostten het leven aan 2.500 gladiatoren en 9.000 dieren. De wilde beesten kwamen in arena via kooien die met een ingenieus katrollensysteem vanuit de kelder naar het gelijkvloers werden gehesen, een soort voorloper van de huidige goederenliften.

Tussen de arena en de toeschouwers stond ijzeren veiligheidshek om de dieren tegen te houden. Het aantal dieren dat in de loop der eeuwen in het Colosseum werd ingezet was zo groot dat de Noord-Afrikaanse olifant uitstierf en ook de neushoorn met uitsterven werd bedreigd.

Constantijn schafte in 325 de spelen af, maar later werden ze weer ingevoerd. De laatste voorstelling in het Colosseum was in 523. Van de zesde eeuw tot 1084 bleef het amfitheater ongebruikt. De onderbouw raakte gevuld met water, modder en onkruid. De familie Frangipani maakte er in die tijd een fort van, maar het complex werd in 1332 verlaten.

Daarna vonden zwervers, landlopers en misdadigers er een onderkomen. Het gebouw werd in latere tijden gebruikt als ziekenhuis. Nog later kwamen er werkplaatsen en Benedictus XIV (1740-1758) liet er zelfs een kerkje (Santa Maria della Pièta) in bouwen. De plek werd ook beschouwd als een locatie waar duivelaanbidders en tovenaars zich ophielden. Het volk dacht dat het er spookte.

De bouwlustige pausen zagen van de vijftiende tot de achttiende eeuw het gebouw als een goedkope bron van bouwmaterialen. Er werden stenen, ijzer, brons en marmer weggehaald om te gebruiken voor de nieuwbouw van paleizen en kerken, waaronder Palazzo Venezia, Palazzo Farnese, de Sint-Pietersbasiliek, de Cancelleria en de Dom van Orvieto.

Alleen al paus Nicolaas V haalde in 1452 zo’n 2.500 wagens met marmer uit het Colosseum en het Forum Romanum, waar eveneens massaal waardevolle materialen werden weggevoerd. Paus Benedictus XIV maakte in 1744 een eind aan die ongebreidelde roofbouw door het Colosseum tot heilige plek te verklaren.

In de negentiende en de twintigste eeuw volgden voor het eerst gedetailleerde opgravingen en restauraties. Die zijn vandaag nog steeds aan de gang.

Rome neemt nieuwe revolutionaire bagagescanner in gebruik

In Terminal 1 op de luchthaven Leonardo da Vinci (Fiumicino) in Rome, is een nieuwe revolutionaire veiligheidsscanner in gebruik genomen.

De gloednieuwe scanner behoort tot de nieuwste generatie detectie-apparatuur en maakt controles van de handbagage veel sneller en eenvoudiger.

Passagiers zullen na de officiële introductie van de nieuwe scanners zelfs opnieuw meer dan 100 ml vloeistof in hun bagage kunnen meenemen. Als er een flesje met een gevaarlijke vloeistof zou worden meegemokkeld, haalt het toestel er dat feilloos uit.

Ook computers, tablets, telefoons en andere elektronische apparatuur zullen voortaan gewoon in de koffer kunnen blijven zitten en hoeven meer meer afzonderlijk te worden getoond.

De nieuwe generatie bagagescanners moet het comfort van de vertrekkende passagiers op de luchthaven enorm vergroten.

Als de testfase vlot verloopt, zullen de nieuwe toestellen in alle terminals van Aeroporti di Roma worden geplaatst.

De nieuwe scanner wordt geleverd door het gespecialiseerde bedrijf Smiths Detection uit Londen, een wereldleider inzake beveiliging die actief is in 191 landen.

Smiths Detection ontwerpt en produceert vooral sensoren die explosieven, wapens, chemische agentia, biologische bedreigingen, giftige chemicaliën, nucleair en radioactief materiaal, verdovende middelen en allerlei smokkelwaar kunnen detecteren en meteen identificeren.

Klanten van dergelijke sensors zijn vooral luchthavens, het leger, koerierbedrijven voor de screening van post en pakjes, gevangenissen en goederenbedrijven in havens, maar de onderneming beveiligt ook overheidsgebouwen en andere kritieke infrastructuur. Smiths Detection is ’s werelds grootste fabrikant van producten in deze sector.

Week van de Klassieken van 23 maart tot en met 2 april

De zestiende Week van de Klassieken in Nederland heeft plaats van 23 maart tot en met 2 april 2023. Zoals steeds krijgen liefhebbers van de klassieke oudheid ook nu weer een waaier aan gratis activiteiten aangeboden.

Het thema dit jaar is Revolutie en de oudheid. De revoluties variëren van drastische omwentelingen in de oudheid zelf (van politieke, sociale, economische, culturele of intellectuele aard) tot revoluties in ons eigen denken over de oudheid.

Baanbrekende wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van dendrochronologie, C14-datering en DNA-onderzoek spelen hierin een grote rol.

Een aanzienlijk deel van het ruime aanbod van lezingen, studiemiddagen en workshops vinden plaats in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Ze zijn gratis te bezoeken, tenzij anders aangegeven.  Het volledige programma vind je hier.

Ook het Allard Pierson (Amsterdam), Tresoar (Leeuwarden), Addisco Onderwijs (Hilversum) en het Nederlands Klassiek Verbond (NKV) organiseren diverse activiteiten.

Het aanbod op andere locaties in het land, is te vinden op www.weekvandeklassieken.nl. Een deel van het programma is ook online te volgen.

De Week van de Klassieken is een manifestatie met als doel de (klassieke) oudheid op toegankelijke wijze onder de aandacht te brengen van een breed publiek in Nederland en Vlaanderen. Dat gebeurt aan de hand van een jaarlijks te bepalen thema.

De eerste editie vond plaats in 2008. Het idee is oorspronkelijk afkomstig van Susan Bergman (in 2008 werkzaam bij Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep). Sinds 2017 is de Week van de Klassieken een tiendaags evenement in de periode maart/april.

Zesde Dag van de Catacombe op 18 maart

In Rome wordt op zaterdag 18 maart voor de zesde keer de Dag van de Catacombe georganiseerd. Geïnteresseerden zullen die dag na reservatie zeven catacombes kunnen bezoeken.

In het najaar volgt het tweede luik van de catacombendag. Dan zullen een aantal catacomben kunnen worden bezocht die anders zelden of nooit toegankelijk zijn voor het publiek.

De zesde Giornata delle Catacombe wordt georganiseerd door de Pontificia Commissione di Archeologia Sacra, de Pauselijke Commissie voor Heilige Archeologie.

De catacomben die je op 18 maart gratis kan bezoeken zijn de San Callisto, de San Sebastiano, Domitilla, Priscilla, Sant’Agnese, de Santi Marcellino en Pietro, en de San Pancrazio. Er worden die dag ook conferenties en kinderworkshops gehouden.

Traditiegetrouw wordt de Catacombendag afgesloten met een plechtige eucharistieviering, die dit jaar om 18.30 uur zal worden gehouden in de basiliek van San Pancrazio (Piazza San Pancrazio), door kardinaal Gianfranco Ravasi. Na de viering volgt in dezelfde basiliek een concert.

Alle deelnemers aan de Zesde Catacombendag krijgen ook een coupon die geldig is voor twee kaartjes met verlaagde prijs voor een bezoek aan de catacomben van Rome die open zijn voor het publiek. Deze kaartjes zijn te gebruiken tot 31 december 2023.

Alle details zijn te vinden op deze speciale Giornata delle Catacombe-website.

Download hier de brochure van de Dag van de Catacombe

Rome experimenteert met intelligente vuilnisbakken

Rome heeft een rommelige recente geschiedenis als het om openbare vuilnisbakken gaat, maar nu verschijnen alweer nieuwe exemplaren in het straatbeeld.

De stad introduceert zogenaamde intelligente afvalbakken, al gaat het nog maar om een testproject met enkele prototypes.

De intelligente vuilnisbakken waarschuwen de reinigingsdienst AMA via een app wanneer ze moeten worden leeggemaakt.

Met een speciaal perssysteem kan het afval worden samengedrukt, waardoor de totale massa tot vijf keer kleiner wordt. De elektriciteit om het systeem aan te drijven wordt geleverd door een zonnepaneel.

Het eerste toestel, goed voor een inhoud van 120 liter, werd geplaatst in de Via della Muratte, niet ver van de Trevifontein. Een tweede exemplaar kan een dubbele hoeveelheid afval aan en staat opgesteld aan toegang tot het metrostation Colosseo.

Het testproject zal vier maanden duren. Rome berekende dat elk van de nieuwe toestellen een capaciteit heeft die gelijk is aan die van vijf tot zeven traditionele afvalbakken.

De nieuwe vuilnistoestellen zijn gemaakt van gegalvaniseerd staal en uitgerust met een anti-inbraaksysteem en bestand tegen vandalisme.

De slimme vuilnismak beschikt over een pedaal waarmee gebruikers het toestel comfortabel en hygiënisch kunnen bedienen. Het openen en sluiten gaat gepaard met geluidssignalen.

Sensoren in de vuilnisbak detecteren de ingebrachte hoeveelheden afval, comprimeren die wanneer nodig en sturen ook een waarschuwingsbericht uit zodra 80 procent van de capaciteit bereikt is.

De slimme afvalbakken kunnen desnoods ook op afstand worden geblokkeerd, bijvoorbeeld om veiligheidsredenen als er demonstraties zijn.

Het experiment maakt deel uit van een groter project om het aantal vuilnisbakken voor klein afval in de stad op te drijven.

Nu staan er ongeveer 7.600, dat moeten er in de nabije toekomst 10.000 worden. Daarbij zouden ook de oudste afvalbakken voorgoed worden vervangen.

Eerder plaatste de reinigingsdienst AMA ook al grotere en beter transporteerbare containers in enkele buitenwijken.

Daar blijft het afvalprobleem groot omdat de capaciteit van de vuilnisbakken onvoldoende is en omdat ze niet vaak genoeg worden leeggemaakt.

De combinatie van beide problemen zorgt frequent voor uitpuilende en overvolle afvalcontainers. Die zorgen niet alleen voor hinder, maar trekken ook ongedierte en zelfs everzwijnen aan.

Herwaardering Area Sacra op Largo di Torre Argentina voltooid

Begin 2019 werd bekendgemaakt dat de vier tempelruïnes uit de Republikeinse tijd die lager dan het straatniveau te zien zijn op een opengelegd gedeelte van de Largo di Torre Argentina in hartje Rome, de zogenaamde Area Sacra, zouden worden geherwaardeerd.

Dat zou gebeuren door deze belangrijke archeologische site publiek toegankelijk te maken zodat je er niet langer vanop afstand hoeft naar te kijken. Sindsdien is er heel wat gebeurd.

De eerste fase van de werken werd in maart 2021 afgerond. De tweede fase is nu ook voltooid, waardoor de site overmorgen officieel kan openen. De datum van 15 maart is uiteraard niet toevallig gekozen.

De Iden van maart staan immers geboekstaafd als de sterfdag van Julius Caesar. De moord op de dictator moet zich in deze onmiddellijke omgeving hebben afgespeeld.

Burgemeester Roberto Gualtieri spreekt vol lof over Bulgari, een bedrijf dat gespecialiseerd is in luxegoederen zoals juwelen, horloges en andere accessoires.

Dat mag ook wel, want de onderneming financiert het Area Sacra-project voor een aanzienlijk deel. Voor het Romeinse stadsbestuur, dat permanent met geldtekort kampt, is dat bijzonder goed nieuws.

De creatie van de publieke toegankelijkheid spitste zich vooral toe op de bouw en plaatsing van loopbruggen in de Area Sacra zodat belangstellenden de site vanuit de hoogte kunnen bezoeken.

Er komt ook een klein museum waarin de artefacten die op deze site werden ontdekt zullen getoond worden en waar ook een 3D-filmpje zal te zien zijn waarin wordt gereconstrueerd hoe de tempels en de omgeving er in de oudheid uitzagen.

Onder de artefacten die de nieuwe expositieruimte zullen verrijken bevinden zich de drie originele hoofden van kolossale beelden van goden die ooit vereerd werden in de tempels.

De beelden werden bewerkt met speciale 3D-scanningstechnieken om de artefacten op een perfecte manier te kunnen integreren in de tentoonstellingsruimte.

Onderzoekers maakten van de gelegenheid gebruik om met de scanningtechniek, waardoor het kleinste detail zichtbaar kon worden gemaakt, een zeer nauwkeurige studie te maken van de beelden en de artistieke technieken die de beeldhouwers in de oudheid gebruikten.

De oude ondersteuningsstructuur die nog dateerde uit de jaren ’20 van de vorige eeuw werd tijdens de eerste fase al volledig vervangen. Met ongeveer 250 grote stenen tegelblokken werd voor de tempels C en D ook een stukje van de keizerlijke bestrating hersteld.

Het archeologische gebied in het hartje van Rome ontstond in 1929, toen Benito Mussolini grote infrastructurele werken liet uitvoeren. De middeleeuwse gebouwen op het plein werden afgebroken om plaats te maken voor het (ook toen al) steeds toenemende verkeer.

Naast heel wat fraaie vondsten, bracht het archeologisch onderzoek toen ook een heilig plein uit de tijd van de Romeinse Republiek tevoorschijn, waarbij de ruïnes van vier tempels en een klein gedeelte van het aansluitende theater van Pompeius werden blootgelegd.

Foto’s: Sovrintendenza Capitolina ai Beni Culturali

Karaktermoord op een Romeinse staatsman: de ‘schurk’ Catilina

Dr. Martijn Icks (Universiteit van Amsterdam) geeft op 15 maart in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren een lezing over de beruchte figuur Catilina, samenzweerder, rebel en bendeleider.

63 voor Christus. Senator Lucius Sergius Catilina en zijn aanhangers proberen de macht in de Romeinse Republiek te grijpen. Hun samenzwering mislukt.

We kennen het verhaal van Catilina vooral dankzij de beroemde redevoeringen van tijdgenoot Cicero. En de historische monografie van geschiedschrijver Sallustius. Beiden schetsen een zeer negatief beeld van de couppleger en rebel Catilina.

Wat waren de retorische trucs en roddels die beiden inzetten om Catilina te besmeuren? Wat was Catilina dan echt van plan? Wat wilde hij met de staatsgreep bereiken? Hoe oordeelde en oordeelt de geschiedenis over deze ‘schurk’? Welke politieke lessen kunnen wij als 21ste-eeuwers uit dit gebeuren trekken?

Martijn Icks doceert Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. De klemtoon bij zijn onderzoek ligt op het Romeinse Rijk, maar ook op recentere periodes. Zijn aandacht gaat vooral uit naar representatie en perceptie van de keizerlijke macht, Romeinse kunst en numismatiek en onder andere gender. Hij is auteur van onder ander het boek ‘The Crimes of Elagabalus: The Life and Legacy of Rome’s Decadent Boy Emperor’ (2011).

De lezing vindt plaats op 15 maart om 19.30 uur. Locatie: het auditorium van het Gallo-Romeins Museum of online. Deelnameprijs: 3 euro.

Volg je de lezing liever online? Vooraf inschrijven is verplicht. Registreer je via de website van het museum. Na betaling ontvang je per mail een link om deel te nemen.

De lezingencyclus ‘Spraakwater’ is een vaste waarde in het jaarprogramma van het Gallo-Romeins Museum. De sprekers behoren tot de top in hun vakgebied. Het is al het 19de jaar dat het museum deze lezingenreeks organiseert.

Ook dit jaar komen er heel wat boeiende thema’s uit de internationale archeologie en klassieke geschiedenis aan bod. Een lezing gemist? Opnames van de voorbije lezingen zijn terug te vinden op de website van het museum.

Binnenplaats Palazzo Massimo wordt overdekt

Recent kon je lezen dat het Museo Nazionale Romano fors gaat uitbreiden. Op de verschillende locaties, zijnde de Crypta Balbi, Palazza Altemps, de Thermen van Diocletianus en Palazzo Massimo zijn grote werken op komst.

De voorbije dagen overliepen we wat er zoal zal veranderen in de Crypta Balbi, de Thermen van Diocletianus en Palazzo Altemps. Vandaag besluiten we met Palazzo Massimo alle Terme.

Bij Palazzo Massimo alle Terme bestaat het hoofdproject van de komende werkzaamheden uit het overdekken van de binnenplaats zodat ook daar een extra ruimte ontstaat om de vele artefacten die nu in de pakhuizen worden bewaard, tentoon te stellen voor het publiek.

De bedoeling is om hier een meeslepende omgeving te creëren waarin het Romeinse Rijk wordt getoond als het centrum van de toenmalige wereld, van de tijd van Augustus tot die van Maxentius, van de eerste tot de vierde eeuw na Chr.

We maken kennis met het leven van de opeenvolgende keizers, de complexiteit van de religie in die periode, de diversiteit van de verschillende cultussen, de veroveringen en hun effecten op de Romeinse economie. Daarbij komen ook het dagelijkse leven en de privéluxe in de adellijke residenties van Rome aan bod.

Op het gelijkvloers worden de belangrijkste documenten over de geschiedenis van het Romeinse Rijk tentoongesteld. De eerste verdieping zal gewijd zijn aan het Romeinse Rijk, de veroveringen, de vele religies die in verschillende delen van het Rijk werden beoefend en vertegenwoordigd, van Egypte tot het Oosten.

Samenvattend zien we hier de grootsheid van Rome, die ook zichtbaar zal worden door de vele exotische materialen, afkomstig uit Azië en Afrika, die hier een multi-sensorische opstelling krijgen. De tweede verdieping wordt gewijd aan de grote Romeinse villa’s in de voorsteden.

De medaille- en muntencollectie zal ook worden heropend. Het aantal tentoongestelde munten, die vandaag lang niet allemaal kunnen worden getoond, zal worden uitgebreid.

Dat gebeurt ook op de andere locaties van het Museo Nazionale Romano, waar in de toekomst dus ook een gedeelte van de enorme munten- en medailleverzameling van het museum zal te zien zijn.