«
»

Twee Romeinse musea tonen geschiedenis van muziekinstrumenten doorheen de eeuwen

Zopas is het Museo Nazionale degli Strumenti Musicali di Roma opnieuw geopend. In een aantal nieuw ingerichte kamers worden 400 muziekinstrumenten uit de rijke collectie getoond. Dit nationale museum van muziekinstrumenten is in Europa het grootste in zijn genre en bevat pareltjes afkomstig uit zeer verschillende bronnen, gaande van het Verre Oosten tot archeologische vindplaatsen overal ter wereld. De muziekinstrumenten omvatten een tijdspanne van de late Hellenistische periode tot de twintigste eeuw. De muziekinstrumenten met de grootste historische en artistieke waarde zijn wellicht de zeldzame piano die in 1723 werd gebouwd door Bartolomeo Cristofori en de beroemde Barberini harp.

Het museum was bijna twee jaar gesloten en opende begin dit jaar opnieuw tien van de twintig beschikbare kamers. De renovatie- en onderhoudswerken – kostprijs 1 miljoen euro – zijn nog niet helemaal afgerond maar men koos er toch voor om het publiek reeds te verwelkomen en een aantal topstukken opnieuw tentoon te stellen. Zodra alle kamers klaar zijn wordt ook een nieuwe multimediale toepassing gelanceerd, die de bezoekers interactief en natuurlijk met muziek doorheen de collectie zal begeleiden. Via de digitale audiogids zullen bezoekers kunnen luisteren naar muziekfragmenten die, waar mogelijk worden geïntegreerd met archiefbeelden van het Istituto Luce.

Een juweeltje uit de collectie is de voormelde piano van Bartolomeo Cristofori. Het is één van de drie overgebleven exemplaren ter wereld. Bartolomeo Cristofori di Francesco werd geboren in Padua en kreeg aanvankelijk bekendheid als klavecimbel- en spinetbouwer. Hij verhuisde in 1690 naar Florence, waar hij voor Ferdinando de’ Medici ging werken. Zijn grootste bekendheid kreeg hij door zijn uitvinding van de piano tussen 1698 en 1708. Hij noemde het instrument klavecimbel che fà il piano e il forte , een klavecimbel dat hard en zacht kan spelen. Deze naam werd ingekort tot pianoforte en later tot piano. Alessandro Scarlatti, G.F. Händel en Arcangelo Corelli kwamen langs om het instrument uit te proberen. Toen de’ Medici in 1713 overleed, had Cristofori vier van deze instrumenten gebouwd. In 1726 was zijn techniek zo vervolmaakt dat zijn instrumenten reeds beschikten over bijna alle eigenschappen van de huidige piano. Het enige dat nog niet aanwezig was, was het stalen frame, waardoor het nog niet mogelijk was echt fortissimo te spelen.

Het absolute topstuk van het instrumentenmuseum blijft de befaamde harp van Barberini, een prachtig voorbeeld van barokke pracht en zowat het icoon van het museum, die de voorbije maanden in Palazzo Barberini werd bewaard. De Barberini hadden de beschikking over de Cappella Pontificia (Sistina) voor openbare diensten in het Vaticaan en het Quirinaal. De Cappella was officieel gebonden aan de persoon van de paus en oefende slechts eenmaal per jaar. Behalve voor het verzorgen van pauselijke diensten werd deze bijvoorbeeld ook ingehuurd voor de eerste mis van nieuwe kardinalen. Later werden er steeds leden aan onttrokken door de Barbarini om rollen te vervullen in de Opera. Dat onttrekken gebeurde op zodanig grote schaal dat diensten vaak afgezegd moesten worden omwille van een gebrek aan zangers. Naast de ‘ingeleende’ leden van de Cappella, hadden de Barberini ook veel musici in privé-dienst. Zij behoorden meestal tot de eigen familiekring. De Barberini beschikten over veel instrumenten die ze ter beschikking stelden aan hun musici. Ook partituren werden door hen verschaft.

Later deze maand begint in het auditorium van het museum ook het concertprogramma, waarbij muziekopvoeringen zullen gebeuren met kopieën van antieke instrumenten. Zo werd de Cristofori-piano nauwgezet nagebouwd. Het eerste concert op 22 februari zal worden uitgevoerd door het Conservatorium van Santa Cecilia. Voor de komende zomerperiode wordt reeds gedacht aan een reeks openluchtconcerten. Het volledige programma zal binnenkort beschikbaar zijn op de website van het museum.

Liefhebbers van (oude en minder oude) muziekinstrumenten komen in Rome best wel aan hun trekken, want Rome heeft nog een tweede instrumentenmuseum, het Museo di Strumenti Musicali dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia (MUSA). De toegang tot dit museum vind je in de foyer van de Sala Santa Cecilia in het Parco della Musica (Auditorium) in het noorden van de stad. Er zijn ruim 500 voorwerpen tentoongesteld, gaande van gereedschappen, accessoires, diverse memorabilia en instrumenten die samen vijf eeuwen geschiedenis en muzikale culturelen uit Europa, Afrika en het Midden-Oosten bundelen, zowel klassieke als moderne muziek.

Het museum werd uit educatief oogpunt opgericht in 1895 door aankopen en giften van een aantal academici. De huidige permanente tentoonstelling opende in februari 2008 ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van het orkest van Santa Cecilia. De opstelling werd ontworpen door Renzo Piano, de architect van het Parco della Musica, en toont het publiek de meest kostbare en zeldzame stukken uit de collectie. Eén van de topstukken is een Stradivarius viool die in 1690 door Antonio Stradivari werd gebouwd voor Ferdinando de’ Medici. Wat niet wordt getoond bevindt zich in de magazijnen van het museum.

Audiogidsen en handcomputers laten de bezoekers het originele geluid van de tentoongestelde instrumenten horen. Veel informatie en documenten vind je ook op de website van het museum. Het museum beschikt ook over een werkplaats voor viool- en gitaalbouwers. Dikwijls kan het publiek er ambachtslui aan het werk zien, bezig aan de herstelling van een viool of gitaar. In het museum worden regelmatig lezingen, conferenties, seminaries en speciale rondleidingen georganiseerd.

Een ander opvallend stuk is de altviool gemaakt door David Tecchler, een in Duitsland geboren gitaarbouwer die vanaf 1700 in Rome werkte en beschouwd wordt als één van de beste instrumentenbouwers uit zijn tijd. Van zijn hand is ook een fraaie mandolline uit de prive-collectie van koningin Margherita di Savoia, die via een erfenis terechtkwam in het museum.

This entry was posted on 12 februari 2014 at 23:58 and is filed under Romenieuws. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.