Met meer dan een jaar vertraging zullen binnenkort in Rome nu toch de eerste bussen rijden waarmee je met een betaalkaart via een contactloze lezer ook aan boord een vervoerbewijs kan kopen.
Wie in Rome met het openbaar vervoer wil reizen, moet tot nu toe de vervoerbewijzen steeds vooraf kopen in een kiosk, aan een automaat, bij een ATAC-loket of in een tabbachi of tabakwinkel.
Het Tap & Go-systeem dat werd ontwikkeld in samenwerking met Mastercard, wordt al langer gebruikt in metrostations en binnenkort dus ook in bussen en trams.
Voorafgaand aan de uitrol van het systeem, wordt het eerst nog uitgebreid in de praktijk getest. Dat gebeurde een paar maanden geleden voor het eerst op buslijn 51 in het centrum.
Aan boord bevond zich in die periode ook personeel van de vervoersmaatschappij ATAC (Agenzia del trasporto autoferrotranviario del Comune di Roma) om gebruikers eventueel te helpen.
De experimentele fase is volgens ATAC bedoeld om de service te optimaliseren en de werking van de apparaten in de praktijk, dus in reële omstandigheden te testen. De testfase wordt binnen een paar maanden afgerond.
Als het Tap & Go-systeem volledig wordt uitgerold, zal Rome de eerste grote Italiaanse stad zijn en één van de eerste in Europa, die de mogelijkheid biedt om vervoerbewijzen via een contactloos leessysteem te betalen met een krediet-, debet- of prepaidkaart of met een mobiele telefoon end dit op het hele openbaar vervoersnetwerk.
Hoewel de volledige installatie van het Tap & Go-systeem in de Romeinse bussen en trams vorig jaar al had moeten beginnen, zal het project pas vanaf oktober jaar geleidelijk worden uitgebreid tot alle voertuigen van de ATAC-vloot.
Het betaalsysteem op de bus werd net vóór de zomervakantie met behoorlijk veel ophef voorgesteld door Eugenio Patanè, de schepen/wethouder van Mobiliteit, Giovanni Mottura, de voorzitter van de raad van bestuur van ATAC, Alberto Zorzan, de algemeen directeur van ATAC en Luca Corti, de vicepresident van de afdeling Business Development Italia van Mastercard.
Het succes van het Tap & Go-systeem aan de tourniquets in de metrostations, overtuigde ATAC ervan om het project ook op het bovengrondse vervoersnetwerk te ontwikkelen. Dat gaat echter veel trager dan eerder was aangekondigd. ATAC verwijst naar de twee voorbije coronajaren als de voornaamste oorzaak van de vertraging.
De Tap & Go-machines moeten het kopen van tickets gemakkelijker maken. Nu moeten die vooraf gekocht worden in kiosken, aan een loket of in winkels. Aan boord van een bus of metro of bij de chauffeur kan je evenmin tickets kopen. De schaarse automaten die je vroeger soms toch eens in een bus kon aantreffen, zijn al jaren kapot of ontmanteld.
ATAC claimt dat reizigers voortaan niet meer op zoek moeten naar winkels of kiosken om papieren tickets te kopen. Het aantal reizigers dat in de Romeinse metro gebruik maakt van het Tap & Go-systeem blijft groeien. Sinds de start van de service in september 2019, werden al meer dan 11 miljoen betalingen uitgevoerd. Dat is ongeveer twintig procent van het totale aantal verkochte vervoerbewijzen.
Wie via Tap & Go een vervoerbewijs wil kopen krijgt op een venstertje de mogelijkheden en het aantal ritten te zien. Bij een enkele reis wordt 1,50 euro in rekening gebracht. Je beschikt dan over een virtueel BIT-biljet (Biglietto Integrato a Tempo) dat net zoals het papieren ticket 100 minuten geldig is.
Wie de Tap & Go-systemen gebruikt, hoeft dus geen gewoon ticketje meer te kopen. Controleurs op de bus kunnen met een speciale zakcomputer nagaan of je de rit effectief hebt betaald.
In de metrostations is het nog eenvoudiger. Sommige toegangspoortjes zijn bovenaan uitgerust met een speciale elektronische lezer. Je benadert die even met je bankkaart en zodra het groene lampje brandt opent de tourniquet zich automatisch. Iedereen, zowel inwoners als toeristen kan het systeem dus gebruiken.
ATAC ontwikkelde de Tap & Go-toepassing samen met een aantal partners, waaronder Mastercard, Emv Transit, Sia, Vix Technology, Intesa San Paolo en PostePay Spa. Het systeem werkt met een contactloze kredietkaart of bankkaart (Mastercard, Visa, American Express, Maestro, Vpay, …).
Er worden geen extra commissiekosten aangerekend. De gewone prijs van een BIT-biljet (1,5 euro) wordt van je rekening afgeschreven of komt op de uitgavenstaat van je kredietkaart terecht.
Wie op technologisch vlak helemaal mee is, kan desgewenst ook puur digitaal betalen, met een smartwatch of mobiel, ook met ApplePay of GooglePay, of via een ander platform waaraan je je eigen bankkaart hebt gekoppeld.
Zolang je betaalpas of toestel NFC-compatibel is (Near Field Communication) werkt het systeem. NFC is een technologie waarmee je draadloos kleine hoeveelheden informatie kan uitwisselen binnen een straal van ongeveer 10 cm.
Wie via dit systeem veel gebruik maakt van het metro- en busnet, geniet van een klein financieel voordeeltje, het zogenaamde ‘beste tarief’. Na de vijfde rit die het systeem binnen de 24 uur registreert, wordt automatisch een ticket ‘Rome 24 uur’ geactiveerd, wat je totale kostprijs op 7 euro brengt in plaats van 7,50 euro.
Je bespaart dus een halve euro per vijf ritten (normaal 1,5 euro x 5), op voorwaarde dat je die binnen de 24 uur maakt en dat alle vijf de ritten werden betaald met dezelfde kaart of toestel.
In de toekomst zullen digitale tickets de huidige papieren kaartjes ongetwijfeld vervangen, al zal dat in het bureaucratische Italië nog wel een hele tijd duren. De introductie van digitale tickets zal op lange termijn ook de kassa’s en automaten in de stations grotendeels overbodig maken. De tabacchi en bars zien hun percentage op de verkoop van de vervoerbewijzen verdwijnen.
Voortbouwend op de Tap & Go-technologie wil ATAC later ook een mobiliteitskaart introduceren die je kan scannen om toegang te krijgen tot het openbaar vervoer. Deze digitale chipkaart zal worden gebaseerd op het systeem van bijvoorbeeld de populaire Oyster-kaart die in Londen al langer wordt gebruikt.
In de Britse hoofdstad bestaan twee versies van deze smartcard, eentje voor de inwoners en een andere die uitsluitend bestemd is voor bezoekers. In talrijke andere steden maken vervoersmaatschappijen eveneens gebruik van dergelijke kaarten.
ATAC hoopt met het Tap & Go-systeem ook het aantal zwartrijders terug te dringen, een probleem waarmee de maatschappij al vele jaren kampt. Omdat de controles in de Covid-periode waren afgeschaft (de controleurs begaven zich uit vrees voor besmetting liever niet tussen de reizigers), heeft dat fenomeen zich nog uitgebreid. Na de twee voorbije coronajaren, vergeten talrijke reizigers nog steeds een vervoersbewijs te kopen.
De grote aantallen reizigers die meerijden met trams en bussen zonder ervoor te betalen, vormen al langer een probleem voor ATAC. Toegang krijgen tot de metrotreinen is al wat moeilijker zonder ticket (al zien we regelmatig mensen die gewoon over de toegangspoortjes springen), maar vooral in bussen en trams proberen dagelijks talrijke mensen gratis te reizen. Nochtans zijn de controleurs tegenwoordig terug op pad.
Het huidige ticketsysteem werd in het verleden ook meermaals het doelwit van oplichters. De grootste fraude met tickets werd in 2012 aan het licht gebracht door de Guardia di Finanza. Het bleek om een enorme oplichting met bus- en metrotickets te gaan, waarbij op grote schaal eerst gestolen en later gekloonde tickets aan niets vermoedende detailhandelaars in krantenwinkels en kiosken werden verkocht.
De oplichting werd mogelijk gemaakt dankzij enkele medeplichtigen bij ATAC. De daders konden met de hulp van een drietal corrupte personeelsleden een enorme voorraad tickets bemachtigen die eigenlijk bestemd waren voor de automatische verdeelmachines. De bende verkocht die tickets vervolgens aan handelaars van krantenkiosken, bars en tabakswinkels, de traditionele verkoopplaatsen van ATAC-biljetten.
De operatie leverde de eerste keer naar schatting 500.000 euro aan zwart geld op. Dat smaakte naar meer, en de oplichting werd vervolgens verfijnd door originele tickets te klonen. Ook hiervoor werd de technologie omzeild dankzij medeplichtigen in het bedrijf.
Vanaf toen stond er geen limiet meer op het aantal illegale biljetten. De valse tickets werden massaal in heel Rome verspreid. Er wordt geraamd dat de oplichting minstens 70 miljoen euro heeft opgebracht.
De zwendel was in 2012 reeds verschillende jaren aan de gang en het is nooit duidelijk geworden hoelang de fraude precies heeft geduurd. Er zijn alleszins jaren overheen gegaan vooraleer ATAC vaststelde dat er iets niet klopte en een intern onderzoek instelde.
Al snel bleek dat de zaak het niveau van een gewone bedrijfsdiefstal ver te boven ging en het onderzoek werd overgedragen aan de Guardia di Finanza. Die kon de daders na een intens onderzoek ontmaskeren.
Uiteindelijk werden veertien personen vervolgd voor allerlei inbreuken, waaronder bendevorming en oplichting met als verzwarende omstandigheden valsheid in geschrifte en het gebruik van vervalste identiteitsdocumenten. De drie betrokken ATAC-werknemers zaten bij de commerciële directie en waren verantwoordelijk voor de ticketverkoop.
De inkomsten van de ticketverkoop in 2012 bedroegen slechts 249 miljoen euro, hoewel ATAC meer dan een miljard reizigers had geregistreerd. Enkele jaren later zagen de jaarlijkse resultaten van de ticketverkoop er al veel beter uit, al stonden ze nog niet in verhouding met het aantal getelde ritten. Er waren dus nog veel zwartrijders op pad.
De positieve trend zette zich ook in de eerste maanden van 2020 voort. Maar toen dook het Covid-19-virus op. De opbrengsten zouden de daaropvolgende maanden zonder meer verdwijnen. De viruscrisis heeft de Romeinse vervoersmaatschappij tot dusver naar schatting minstens 250 miljoen euro gekost.
S.P.Q.R. - Romenieuws 
Plaats een reactie